Komentarz do "wystąpień pokontrolnych DKSiW"

W związku z zamieszczoną na naszej stronie odpowiedzią Departamentu Kontroli, Skarg i Wniosków MSWiA wyszukaliśmy na stronie bip MSWiA protokoły po kontrolach problemowych na temat "Ocena prawidłowości przyznawania dodatków do uposażeń policjantom odchodzącym na zaopatrzenie emerytalne lub rentowe w latach 2008-2009".

Kontrole zostały przeprowadzone w Komendach Wojewódzkich Policji w Kielcach, Lublinie, Łodzi, KMP Koszalin i KPP Wieliczka. Ponieważ wszystkie zalecenia DKSiW są niemal identyczne, problem przedstawiamy na przykładzie KWP w Kielcach.
Kontroli podlegała: legalność, celowość, efektywność i oszczędność wykorzystywania środków na dodatki do uposażenia funkcjonariuszy przechodzących na zaopatrzenie emerytalne lub rentowe oraz: rzetelność sporządzania dokumentacji źródłowej.

W żadnej z kontrolowanych jednostek nie dopatrzono się działań, które byłyby niezgodne z obowiązującymi przepisami prawa jednak, jak stwierdzono w piśmie pokontrolnym: "pozytywnie z nieprawidłowościami oceniono realizację zadań w zakresie przyznawania dodatków do uposażeń policjantom odchodzącym na zaopatrzenie emerytalne lub rentowe w latach 2008-2009 - z punktu widzenia zgodności z obowiązującymi przepisami oraz oszczędności i rzetelności"

Jakież to były te „nieprawidłowości?”. Główna, wymieniona w piśmie DKSiW nieprawidłowość, którą stwierdzono w działalności wszystkich kontrolowanych jednostek jest następująca:

"...w ocenie Departamentu Kontroli, Skarg i Wniosków MSWiA przyjęta praktyka podwyższania dodatków do uposażeń policjantom odchodzącym na zaopatrzenie emerytalne lub rentowe w okresie bezpośrednio poprzedzającym moment ich zwolnienia ze służby w Policji, choć zgodna z literą prawa, jest niecelowa i nieefektywna, bowiem dewaluuje motywacyjny charakter tych składników uposażenia oraz wywołuje określone skutki dla budżetu państwa..."

DKSiW stwierdza, iż "...obowiązujący system podwyższania policjantom dodatków do uposażeń nie jest wykorzystywany jako narzędzie motywujące policjantów do lepszego wykonywania zadań i czynności służbowych...konsekwencją podwyższania wysokości dodatków bezpośrednio przed przejściem funkcjonariuszy Policji na zaopatrzenie emerytalne lub rentowe jest przerzucanie ciężaru odpowiedzialności za wypłacanie przyznanych świadczeń pieniężnych z budżetu jednostki organizacyjnej Policji na część budżetu państwa..."

W odpowiedzi na zalecenia pokontrolne Świętokrzyski Komendant Wojewódzki Policji napisał między innymi: "...istniejąca możliwość podwyższania dodatków dla zamierzających odejść na emeryturę nie jest pozbawiona charakteru motywacyjnego, bowiem świadomość wyróżnienia w takiej formie jest dla policjanta bodźcem do właściwej realizacji zadań służbowych w perspektywie wielu lat służby...policjantów ocenia się także przez pryzmat stażu służby w Policji oraz zdobytego doświadczenia zawodowego..."

Jak widać stanowisko komendanta, który odpowiada między innymi za właściwe kształtowanie stosunków międzyludzkich w podległych jednostkach diametralnie różni się od stanowiska urzędników MSWiA, których pogląd na sprawę zdeterminowany jest w dużym stopniu próbami fałszywie pojętej "obrony budżetu" przed zwiększeniem świadczeń emerytalnych i rentowych.

Niepokojące jest również stanowisko DKSiW uznające za nieprawidłowość - podwyższanie dodatków związkowcom. Oto, co w tej sprawie znajduje się w zaleceniu pokontrolnym:
"...dodatki służbowe były podwyższane policjantom zwolnionym z obowiązku świadczenia służby w związku z pełnieniem funkcji w związku zawodowym, co było niezgodne z art. 104 ust. 3 ustawy o Policji oraz mogło stanowić naruszenie art. 1 ust.2 ustawy o związkach zawodowych, zgodnie z którym związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji - uzasadnieniem podwyższenia dodatków była wzorowa ocena pracy członka organizacji związkowej a nie ocena wykonywania ustawowych zadań nałożonych na policjanta..."

Odpowiadając na powyższe, Świętokrzyski Komendant Wojewódzki napisał:

"...odnosząc się do wniosków dotyczących podwyższania dodatków służbowych policjantom zwolnionym z obowiązku świadczenia służby w związku z pełnieniem funkcji w organizacji związkowej, stwierdzić należy, że dotychczasowa pragmatyka służbowa nie wskazywała na błędną interpretację obowiązujących przepisów. Podstawą wyróżnienia ww. policjantów w drodze czasowej  podwyżki dodatku służbowego była ocena ich zaangażowania m.in. w organizację uroczystości organizowanych przez świętokrzyską Policję, aktywność na rzecz reprezentowania i obrony praw policjantów, ich interesów zawodowych i socjalnych...przedstawiona w protokole z przeprowadzonej kontroli oraz wystąpieniu pokontrolnym opinia prawna wydana dla potrzeb Zespołu kontrolnego, wyrażająca pogląd, że podwyższanie dodatku służbowego członkom związku może stanowić naruszenie ustawy o związkach zawodowych daje odmienne spojrzenie na dotychczasową pragmatykę służbową w tym zakresie - w związku z powyższym taka praktyka postępowania wobec policjantów delegowanych do pracy w organizacjach związkowych zostanie przyjęta do stosowania w garnizonie świętokrzyskim, jako obowiązująca..."

Komentarz ZG NSZZ Policjantów do tekstu „Wystąpienia pokontrolne DKSiW” :

Kuriozalna interpretacja

Interpretacja przepisów, zawarta w zaleceniu pokontrolnym Departamentu Kontroli, Skarg i Wniosków MSWiA oraz w opinii prawnej wydanej dla potrzeb zespołu kontrolnego, stanowi prawdziwe kuriozum. Trzeba było bardzo tęgich głów, by wymyślić, że podwyższenie dodatków służbowych policjantom zwolnionym z obowiązku świadczenia służby w związku z pełnieniem funkcji w organizacji związkowej jest niezgodne z... ustawą o związkach zawodowych. A gdzież to byli specjaliści z DKSiW, gdy ewidentnie naruszając ustawę o związkach zawodowych obniżono działaczom związkowym mundurówkę, gdy przez ponad dwa lata obowiązywał zakaz wypłacania im nagród motywacyjnych? Czyli mamy rozumieć, że gdy chce się coś związkowcowi dać, jest to niezgodne z przepisami, za to gdy się coś zabiera – wszystko jest OK.
Tak gwoli przypomnienia, w ustawie o związkach zawodowych znajduje się zapis, że nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do związku zawodowego albo wykonywania funkcji związkowej. Statut NSZZ Policjantów, który – zgodnie z art. 67 ustawy o Policji – określa szczegółowe zasady współdziałania między kierownictwem służbowym a Związkiem, stanowi, iż członkowi Związku, pełniącemu funkcję z wyboru, w czasie trwania mandatu nie można zmienić na niekorzyść warunków służby lub uposażenia. Z kolei obowiązujące rozporządzenie Rady Ministrów, określające zakres uprawnień przysługujących pracownikom w czasie zwolnień od pracy, mówi, że pracownik korzystający ze zwolnienia od pracy zachowuje prawo do świadczeń wynikających z tytułu zatrudnienia, nie wprowadzając w tym zakresie jakichkolwiek ograniczeń.
Interpretacja, w myśl której niezależność związku zawodowego ma polegać na niemożliwości podwyższania uposażenia działaczowi tego związku, jest nie tylko niezgodna z prawem i niedorzeczna, ale również szkodliwa, gdyż – jak w przypadku KWP w Kielcach – sugeruje przełożonym właściwym w sprawach osobowych odstąpienie od dotychczasowego trybu postępowania, w pełni uzasadnionego obowiązującymi przepisami. Mamy nadzieję, że ktoś w MSW pójdzie po rozum do głowy i – w kontekście zbliżającego się EURO 2012 – nie trzeba będzie kolejnych batalii prawnych i kierowania przez związek zawodowy następnych wniosków do prokuratury i Trybunału Konstytucyjnego.

Tekst: JP i TK