Gośćmi prowadzonego przez Jacka Żakowskigo programu „Rozmowa dnia” w Superstacji byli: Jan Guz, przewodniczący OPZZ i Rafał Jankowski, przewodniczący NSZZ Policjantów.
Jacek Żakowski – Zaczniemy od pana Jankowskiego, bo dzisiaj Federacja Związków Zawodowych Służb Mundurowych miała w Oddziale Nadwiślańskiej Straży Granicznej decyzję w sprawie protestu, podjęła?
Rafał Jankowski – Oczywiście, to była jedynie słuszna decyzja…
J.Ż. – Czyli tak, Policja, Straż Graniczna, Straż Pożarna…
R.J. – Służba Więzienna i Celnicy..
J.Ż. – I co będziecie robili? Na czym te protesty będą polegały?
R.J. – Ja myślę, że protesty w mundurówce są trochę utrudnione, żadna z naszych służb nie ma prawa do strajku. I generalne słusznie…
J.Ż. – No w więzieniach to by było trudne…
Jan Guz – Na przykład nie będą przyjmowali…
J.Ż. – No dobrze, ale na czym to będzie polegać, bo policjanci jak wiemy – mozna teraz pędzic przez Polskę, najwyżej policjant pogrozi palcem…
R.J. – Ja myślę, że to nie jest tak – bezpieczeństwo przede wszystkim, bezpieczeństwo oczywiście społeczne. Więc my pouczamy tylko wtedy kiedy możemy, kiedy nie możemy z całą surowością będziemy karać. Jak ktoś będzie pędził przez Polskę i narażał innych ludzi na niebezpieczeństwo, będzie karany z całą stanowczością…
J.G. – Także jeśli będzie pędził do programu Jacka Żakowskiego…
R.J. – A ja właśnie bardzo szybko tutaj jechałem. – Pozostałe służby właśnie zastanawiają się, jakie formy protestu przyjąć. Zbierze się Komitet Protestacyjny wszystkich służb…
J.Ż. – Powstał taki Komitet, kto nim kieruje, pan?
R.J. – Od 16 lipca przejmę przewodnictwo nad Federacją Związków Zawodowych Służb Mundurowych. A w tej chwili koledzy z bratnich służb zastanawiają się, jakie formy protestu ich słuzby mogą przyjąć.
J.Ż. – Jakie to mogą być formy? Próbuję sobie wyobrazić…
R.J. – Straż Pożarna i Straż Graniczna dysponują mandatami. I w jednym i w drugim przypadku niewypisywanie mandatów i jakieś inne formy pouczania mogą wchodzić w grę. A’propos Służby Więziennej, sam nie wiem, nie chcę puszczać wodzów fantazji. Myślę, że się dowiem w najbliższym czasie.
J.Ż. – 16 lipca, czyli w najbliższy poniedziałek zacznie pan tym wszystkim kierować…
R.J. – Na pewno oflagujemy wszystkie jednostki…
J.Ż. – Tego to się nikt nie przerazi chyba…
R.J. – Jest to jednak jakiś symbol sygnalizujący, że niezadowolenie występuje w każdej formacji.
J.Ż. – Czyli co, radiowozy też będą oflagowane itd.
R.J. – Mogą być.
J.Ż. – A czy przełożeni wam na to pozwolą?
R.J. – Szanowny Panie Redaktorze, ustawa o związkach zawodowych, statut związków zawodowych, ja myślę, że nie powinni przeszkadzać.
J.Ż. – Pan Guz też ma takie przedsięwzięcia przed sobą? Bo to całej budżetówki dotyczy?
J.G. – Mamy jeden cel, kiedy kolega mówił o służbach mundurowych to są też nasze organizacje związkowe, mam na myśli Związek Strażaków „Florian” ale na pewno też celnicy ale my mówimy o trudnej sytuacji generalnie w kraju.
J.Ż. – Przecież jest super!
J.G. – Tak jest na folderach i na tablicach prezentowanych przez pana premiera. Natomiast, gdyby było dobrze, to by nas stać było na podwyżkę minimalnego wynagrodzenia, można by płacę minimalną ponieść wyżej, niż jeden grosz dziennie – to co proponują pracodawcy, ponad ustawowe minimum, bo to ustawowe minimum – to nikt łachy nikomu nie robi, jest inflacja – trzeba podnieść. Natomiast ponad to, to mówią – 30 groszy! To przepraszam bardzo, to ile? Jeden grosz dziennie! Jeszcze podatek od tego grosza trzeba zapłacić. A jak jest w całej budżetówce, proszę zwrócić uwagę. Bo strażak dzisiaj nie osiąga 2 tysiące netto. Z tym idzie do sklepu, a potem trzeba gonić do pomocy społecznej.
J.Ż. – To ile ten strażak, który goni do pomocy społecznej, zarabia?
J.G. Są tacy, którzy mają poniżej dwóch tysięcy w kieszeni, to o czym tu mówić. Dzisiaj mówimy, że płaca minimalna powinna wynosić 50% średniej krajowej – to jest 1727 zł. To są naprawdę małe pieniądze, a dzisiaj wyprawmy dzieci do szkoły..
J.Ż. – No +300 jest przecież..
J.G. – Proszę sobie nie żartować, już widzę jak +300 w podatkach są bardzo mocno ściągane. Proszę zwrócić uwagę na to, co dzisiaj ma pracownik tak naprawdę? Oczywiście chwała temu rządowi, że pewne zasiłki i świadczenia podniósł, ale co ma pracownik? Kwota wolna od podatku – nic, koszty uzyskania przychodu …
J.Ż. – Przynajmniej nie wzrosła..
J.G. – Nie wzrosła, ale ona w ogóle pracujących nie dotyczy. W ogóle, bo jak zarabiasz płacę minimalną, to nie. Koszty uzyskania przychodu są zamrożone od lat – w związku z tym, jak idzie w górę, to na bilet ci nie starczy miejski, żeby dojechać do pracy. Oprócz płacy minimalnej mamy najniższe wynagrodzenie, które w wielu układach zbiorowych funkcjonuje, poprzez to, że są różnego rodzaju świadczenia od tego liczone. Fundusz socjalny, dzisiaj już nam nie wystarczy nawet waloryzacja funduszu socjalnego, bo myśmy łatali dziury tym najbiedniejszym. Dzisiaj trzeba podnieść wynagrodzenie. Polska potrzebuje wzrostu wynagrodzeń!
J.Ż. – W sektorze prywatnym o 7 % wzrosły wynagrodzenia (brutto) 7 procent to jest dużo. A w budżetówce o 1,8 procenta. To ja rozumiem, że Was
J.G. – Na jedną rzecz chcę zwrócić uwagę – wskaźniki wzrostu wynagrodzeń są na tym samym poziomie od 10 lat. Wskaźniki! Rząd coś tam łata z boku dosypując komuś pieniędzy jak protestuje. Rząd łamie dialog społeczny! Ustawa mówi, że wskaźnik wzrostu wynagrodzeń jest ustalany w Radzie Dialogu Społecznego. Jutro mamy posiedzenie RDS i razem tam będziemy. Rząd nie reaguje na nasze propozycje. Łamie ustawę, bo nie ustala wskaźników wynagrodzenia, poprzez dosypywanie buntującym się skłóca załogi.
J.Ż. – Jeżeli dobrze rozumiem, to pan, jako przedstawiciel budżetówki mówi – jeżeli rząd jutro na tym posiedzeniu Rady Dialogu Społecznego nie zwaloryzuje za te wszystkie lata, kiedy wynagrodzenia były zamrożone, to co?
R.J. – Generalnie nic. My na pewno się o to upomnimy, bo to jest jeden z postulatów protestujących służb mundurowych. Poza tym, że my chcemy powrotu waloryzacji naszych pensji, które nie były od 9 lat waloryzowane, to my mamy szereg innych postulatów, które stanowią warunek sine qua non żebyśmy ten protest przerwali, a dlaczego? Dlatego, że my nie mamy kandydatów do służby. Ja bym jednak rozgraniczył ten rynek pracowników a służby …
J.Ż. – Jak to nie macie kandydatów? Słyszałem, że oni sią zabijają, żeby się do Szczytna dostać. Tam po 100 kandydatów na jedno miejsce jest jak na Harvard
R.J. – Pierwsze słyszę, w szeregach Policji, Straży Granicznej są kilkutysięczne wakaty.
J.Ż. – A dlaczego są wakaty? Nie ma chętnych?
R.J. – Nie ma chętnych i odchodzą doświadczeni policjanci. Młody policjant po kursie zarabia około 2400, 2500 zł netto. Ale taki funkcjonariusz pracuje świątek, piątek i niedziela – długi weekend to my spędzamy wszyscy. W pracy. Jesteśmy w pracy wtedy. kiedy jest wigilia, kiedy jest noc sylwestrowa. Więc od nas się jeszcze pewnych innych rzeczy wymaga… Jeszcze bym zahaczył o rotę ślubowania, bo funkcjonariusze, żołnierze, składają rotę ślubowania, że nawet z narażeniem życia i zdrowia… To nie jest tak, że ja mogę zrezygnować w danym momencie i ot tak wyjść sobie z tej pracy, nie. Człowiek, który decyduje się ubrać mundur decyduje się na pewne warunki. To są trudne warunki, to jest zagrożenie życia i zdrowia. Ono się może hipotetycznie zdarzyć codziennie, a nie codziennie się zdarza. Ale taki patrol Policji, który wychodzi na nocną służbę, nie wie, co go może spotkać…
J.Ż. – No tak, ale pan premier pokazuje, że wam buduje nowe komisariaty, że remontuje stare…
R.J. – Tylko ja bym chciał, żeby tam miał kto służyć w tych komisariatach. Ja też chciałem powiedzieć, coś dobrego o rządzie – mamy ustawę modernizacyjną, ja temu rządowi dziękuję za tę ustawę, bo faktycznie jest to krok w dobrą stronę. Tylko komercyjny rynek pracy tak odjechał, że naprawdę ci kandydaci, ci najlepsi kandydaci, którzy mogliby wstąpić do służb, oni te służby omijają bo znajda sobie lepszą robotę, za lepsze pieniądze…
J.Ż. – O pięć punktów procentowych wzrosła ta różnica powmiędzy budżetówka a sektorem prywatnym, więc to rzecywiście jest odjazd.
J.G. – Ale o jakim sektorze prywatnym mówimy? Czy mówimy o przedsiębiorstwach do 10 pracowników? Bo takich jest dzisiaj większość przedsiębiorstw. To, co dzisiaj mówi kolega, że nie wiadomo, co w służbie może go spotkać, jakie zagrożenia, dzisiaj proszę zwrócić uwagę, że wzrosła liczba wypadków przy pracy – śmiertelnych, ciężkich. Tak, że pracownik idzie do pracy i też nie wie, co go może spotkać.
J.Ż. – Teraz krótka przerwa, a po przerwie – co nas może spotkać jesienią, jeśli rząd nie spełni postulatów protestujących.
J.G. – Jak to co? Jesienią będą wykopki…
************************
J.Ż. – Po przerwie chciałbym panów prosić, żebyście powiedzieli, co się zdarzy jesienią, jeśli rząd nie przychyli się do postulatów?
R.J. – Z mojej perspektywy, mogę stwierdzić, że jestem dużym optymistą, że my się porozumiemy z MSWiA. Mam taką nadzieję..
J.Ż. – A czy ma pan jakieś sygnały, że możecie się dogadać?
R.J. – Wie pan, ja widzę zmianę klasy zawodnika. Bo od kiedy szefem resortu został Joachim Brudziński, to w ogóle ktoś z nami rozmawia. Wcześniej bywało różnie, to znaczy – nie bywało. Bo tych rozmów w ogóle nie było. W tej chwili on przynajmniej słucha tego, co my mówimy. Ja w wielu momentach czuję, że On to nawet rozumie. Czuję, że Joachim Brudziński, jako minister rozumie o co w tej policji tak naprawdę chodzi. Wiem, że to nie od niego tylko będzie zależeć, ale…
J.Ż. – A ile pieniędzy trzeba, żeby wam dać tyle, ile uważacie, że wam się należy?
R.K. – No trochę trzeba sypnąć mamoną..
J.Ż. – Na policję, to ile by to było?
J.G. – Zapłacić godnie za trudne warunki płacy, tutaj nikt nikomu łaski nie robi, nikt nie dosypuje pieniędzy – to są pieniądze podatników. Chcemy żyć bezpiecznie, żeby nas straż zabezpieczała, policja…
J.Ż. – Panie przewodniczący zalewa pan temat wodą.
R.J. – Ja kwot też panu redaktorowi nie podam, ale tu się generalnie zgadzam z przewodniczącym, bo na bezpieczeństwie nie wolno oszczędzać. A bezpieczeństwo też tanie nie jest.
J.Ż. – Ale mniej więcej, o jakim rzędzie kwot rozmawiamy, czy to, czego potrzebują dzisiaj służby mundurowe, to jest miliard? 50 miliardów? 100 milionów?
R.J. – Nie potrafię odpowiedzieć w tej chwili.
J.Ż. – To wy nie liczycie tego, ile rząd musi dać, żeby…
J.G. – Proszę pana alez jest policzone. Przecież oni mówią, że dzisiaj jest potrzeba 800 złotych, czy 1000 złotych na etat. Jest 100 tysięcy policjantów…
J.Ż. – To niedużo – sto milionów miesięcznie, miliard dwieście rocznie
R.J. – Ale to chodzi o podwyżkę a przecież odejścia wcześniejsze na emerytury też wiążą się z jakimiś skutkami finansowymi – oczywiście określone służby to policzą.
J.Ż. – Czyli rząd wielkości – półtora miliarda na policję, inne służby są mniej liczne. No niech będzie 2 miliardy. A ta reszta budżetówki czego chce?
J.G. – Żeby spokojna była jesień, żeby ludzie mieli możliwość przeżycia to po pierwsze rząd musi usiąść do rozmów i do dialogu. Musi chcieć. Ja w przeciwieństwie do kolegi nie jestem taki łatwowierny i nie wierzę, że będzie tu jakiś gest. Poza tym nie dajmy się kolego skłócić wewnątrz. Że jeden dostanie, co niedawno było. Dzisiaj powinniśmy jeden za drugiego. Nie może być tak, że w szkole nauczyciele są różnie traktowani – Jednemu da, drugiemu nie, bogatsza gmina dołoży. Powinniśmy wspólnie – jeden za drugiego – przekonać rząd. Na razie jest piłka w grze. Jutro jest Rada Dialogu Społecznego, wołamy: rządzie! Wczuj się w to, co jest w społeczeństwie! Nie mają za co przeżyć!.
J.Ż. – Rząd wielkości poieniędzy, jakie są potrzebne wyliczylismy z grubsza.
R.J. – Nie mogę się pod tym podpisać, bo nie znamy metodologii takich wyliczeń.
J.G. – Podatki, składki, inaczej jest w policji, inaczej u nauczycieli ..
J.Ż. – To nie jest poważne! Ogłaszacie wielkie protesty i nie wiadomo o co chodzi.
J.G. – Patrzymy na człowieka. Mówimy – dzisiaj, żeby dali radę przeżyć, to trzeba przynajmniej 800 zł na etat. No to co? Niepoważnie mówimy?
R.J. – Ale my słuchamy premiera, który mówi, że jest świetna sytuacja gospodarcza, to skoro jest tak dobra, jest nadwyżka budżetowa to zróbcie to, co obiecaliście.
J.Ż. – Ta nadwyżka to chyba do deficytu? 40 miliardów rocznie nadwyżki
J.G. – Ja też tak rozumiem jak mówił premier, tylko dzisiaj slajdy są już schowane, tablic nie ma, premier nie przychodzi na posiedzenia Rady Dialogu Społecznego, mimo, że wcześniej obiecywał.
J.Ż. – Może jutro będzie?
J.G. – Zobaczymy. Obiecywał, że nie będziemy konkurować na rynkach niską płacą – a tymczasem Czesi na wyprzedzają, Słowacy, Rumuni zapowiedzieli wzrost wynagrodzeń, Bułgarzy – świat leci do przodu, a my niby jesteśmy w rozwoju i ciągle w ogonie.
R.J. – Ja nie wiem, jak jest w sektorze prywatnym i w przemyśle, bo my to jeszcze żyjemy etosem. Bo ja od swojego wiceministra usłyszałem parę razy, że etos jest najwazniejszy.
J.Ż. – Tylko etosu do garnka nie włożysz.
R.J. – Chodzi ostatnio taki dowcip w środowisku policyjnym, czym się różni balkon od policjanta, bo balkon utrzyma 5 – osobową rodzinę.
J.Ż. – No dobrze, że panowie są tacy szczerzy. Chciałem zapytać, bo wśród grup, które szykują się do protestu, poza mundurówką są nauczyciele, tak?
J.G. – System oświaty, edukacja, obsługa szkolna, ochrona zdrowia. Popatrzmy na strażaków, na te wszystkie służby, o których mówił pan Jankowski chroniących nasze granice,
R.J. – No nie wszystkie służby. Nie możemy dosypywać tym, którym dosypał rząd – Służbie Ochrony Państwa, Straży Marszałkowskiej – dostali po 1000, 1200 złotych na etat.
J.G. – Sanepidy, weterynaria – w całej budżetówce panuje straszna nędza.
J.Ż. – Czy ludzie ci chcą protestować? Czy po prostu odchodzą wyjeżdżają za granicę.
J.G. – Do protestu trzeba mieć też odwagę. Dzisiaj nie każdy ma tę odwagę – sytuacja rodzinna, zadłużenie, kredyty, brak możliwości innej pracy, przed emeryturą nic już innego nie znajdzie. Jest taki nacisk psychiczny…
R.J. – Szczególnie w służbach mundurowych, które są zhierarhizowane. U nas można pokazać miejsce w szeregu. Jeżeli ludzie ze służb mundurowych biorą udział w proteście a chcą wziąć, to naprawde wiąże się to z taką dużą cywilną odwagą. Dbamy o to, żeby tych represji nie było, ale to cecha służby.
J.Ż. – Jaki pan ma stopień?
R.J. – Aspirant sztabowy.
J.Ż. – Aspirancie sztabowy a byłby pan starszym aspirantem sztabowym..
R.J. – Nie ma już takiego stopnia. Tu stopień nie ma znaczenia tu raczej powody, które wymienił przewodniczący Guz, kredyty, zobowiązania…
J.G. – Związkowiec musi mieć odwagę.
J.Ż. – Panowie – powoli zbliżamy się do finału – powiedzcie mi, co się będzie działo, jeżeli jutro rząd nie ustąpi, a postawię dolary przeciwko orzechom, że rząd wam nie obieca tego czego się domagacie.
J.G. – Ma pan doświadczenie i pan wie. Wierząc w to, że rząd ma dobre intencje spróbujemy wykorzystać to, co nam prawo pozwala – negocjacje, wnioski, inicjatywy, stoły obrad, a jak nie, to co nam pozostanie? Biedny wychodzi na ulicę.
J.Ż. – A ci ludzie chcą? Są zdesperowani, czy zrezygnowani?
R.J. – My przeprowadziliśmy ankietę referendalną. 30 tysięcy policjantów odpisało na tę ankietę, z tych 30 tysięcy 99% uznało, że jedyną opcją uzyskania czegokolwiek jest protest służb mundurowych. Wiem, że trzeba założyć granicę, że poza tym, że oni tak uważają, to niech połowa weźmie udział w tym proteście, trzy czwarte – to już od liderów związkowych zależy, jaka ta frekwencja będzie.
J.Ż. – To ile jutro mogę jechać po dwupasmówce?
R.J. – Z dozwoloną prędkością panie redaktorze. Bo Pan tez dba o swoje bezpieczeństwo, innych użytkowników ruchu, więc proszę jechać z taką prędkością, jaką znaki panu wskażą.
J.G. – Nie sprowadzajmy tego tylko do jazdy
J.Ż. – Ludzi to ekscytuje, bo weekend się zbliża.
R.J. – Policjanci będą wszędzie tam, gdzie ludzie będą tego oczekiwali, nie ucierpi na proteście bezpieczeństwo społeczne, a jeżeli ktoś coś ukradnie, będzie jakaś burda, niech nikt nie liczy na pobłażliwość.
J.Ż. – Czy macie wsparcie „Solidarności”?
J.G. – Wystąpiliśmy jako OPZZ do pozostałych centrali związkowych i do związków, które nie są zrzeszone w centralach związkowych o to byśmy wtedy, gdy zajdzie potrzeba – wystąpili wspólnie razem. Dzisiaj jeszcze negocjujemy. Później liczymy na uzyskanie poparcia całego społeczeństwa.
R.J. – Ja też tak uważam, oniemiałem, gdy dzisiaj przeczytałem w jednym tytule prasowym, że Janusz Śniadek poseł PIS, były przewodniczący NSZZ „Solidarność” popiera protest służb mundurowych.
J.G. – Ważne, iz my nie chcemy, żeby komukolwiek odbierano. My chcemy, żeby ci o najniższych uposażeniach zarabiali więcej. My chcemy, żeby oni też zarabiali – ci, którzy są w Parlamencie, w samorządach…
R.J. – Ale oni nie chcą zarabiać więcej.
J.Ż. – No dobra, jeden wszedł na ten balkon, co nie utrzyma rodziny, a inni nie muszą.
J.G. – A czy Pan panie redaktorze przyjdzie na tę manifestację?
J.Ż. – Oczywiście. Panom dziękuję.
Audycja dostępna pod poniższym linkiem:
