Opinia FZZ m.in. w sprawie reprezentatywności                                    

 Paweł Maciąg    

 Wtorek, 25 Październik 2011 11:54

Forum Związków Zawodowych przedłożyło w Zespołach problemowych – ds. Dialogu Społecznego oraz Prawa Pracy i Układów Zbiorowych – Komisji Trójstronnej propozycje zmian w Kodeksie pracy, ustawach o związkach zawodowych, organizacjach pracodawców oraz o podatku dochodowym od osób fizycznych.

 W opinii Forum Związków Zawodowych, punktem wyjścia do dyskusji nad propozycjami zmian w prawie w zakresie działalności związkowej winno być „nowe” uregulowanie możliwości uzyskiwania statusu reprezentatywności związkowej na szczeblu zakładu pracy. Zdaniem Forum dotychczasowe zapisy art. 24125a Kodeksu pracy stwarzają zbyt łagodne warunki, pod którymi zakładowe organizacje związkowe niezrzeszone w centralach związkowych mogą uzyskać reprezentatywność.

 Dlatego też Forum Związków Zawodowych proponuje podwyższenie progu, o którym mowa w art. 24125a § 1 pkt. 2 Kodeksu pracy, umożliwiającego uzyskanie statusu reprezentatywności, dla organizacji niebędącej  jednostką organizacyjną, albo organizacją członkowską ponad zakładowej organizacji związkowej, uznanej za reprezentatywną na podstawie art. 24117 § 1 pkt 1, do wartości 20 proc.

 Zmiana ta wzmocni pozycję reprezentatywnych zakładowych organizacji związkowych jako rzeczywistego partnera reprezentującego znaczącą ilość pracowników w danym zakładzie pracy.

 Kolejną proponowaną przez Forum Związków Zawodowych zmianą, jest wprowadzenie zasady, że wszelkie wymagane w zakładzie pracy negocjacje i uzgodnienia pracodawca winien prowadzić jedynie z zakładowymi organizacjami związkowymi,  będącymi  jednostkami organizacyjnymi albo organizacjami członkowskimi ponad zakładowych organizacji związkowych uznanych za reprezentatywne na podstawie art. 24117 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, przy jednoczesnym wprowadzeniu wymogu uzyskania w trakcie negocjacji i uzgodnień porozumienia w danej kwestii wszystkich stron biorących udział w dialogu.

 W znacznym stopniu usprawni to, i przyspieszy, proces prowadzonego w zakładzie pracy dialogu między pracodawcą, a organizacjami związkowymi.

 FZZ proponuje także wprowadzenie zasady, że u pracodawcy zatrudniającego powyżej 50 pracowników powinny być prowadzone rokowania w celu zawarcia zakładowego układu zbiorowego pracy.

 Powyższa zmiana będzie oznaczała obowiązek negocjowania zakładowych układów zbiorowych pracy jako aktu wewnątrzzakładowego najwyższej rangi. Dotychczasowa praktyka wskazuje niechęć niektórych pracodawców do podejmowania inicjatyw w zakresie wprowadzania w zakładach pracy zakładowych układów zbiorowych pracy, ograniczając się do wdrażania jedynie stosownych regulaminów.

 W art. 2 ustawy  o związkach zawodowych FZZ proponuje wprowadzenie możliwości tworzenia i przystępowania do organizacji związkowych przez osoby zatrudnione w zakładzie pracy na umowy cywilnoprawne.

 Dotychczasowa, narastająca praktyka wskazuje na tendencje niektórych pracodawców do zatrudniania pracowników na, różnego rodzaju, umowy cywilnoprawne. Aktualne przepisy ustawy o związkach zawodowych uniemożliwiają takim osobom prawo do swobodnego zrzeszania się w organizacjach związkowych. Wprowadzona zmiana umożliwi im  występowanie - w sprawach indywidualnych - z wnioskiem do organizacji związkowej o ochronę ich praw i interesów wobec pracodawcy.

 FZZ proponuje także wprowadzenie możliwości odpisu od podatku dochodowego składki członkowskiej (do wysokości 1 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego brutto), płaconej na rzecz organizacji związkowej.

 Proponowana zmiana ma na celu zrównanie praw pracowników – członków organizacji związkowych z prawami pracodawców w tym zakresie; dotychczasowe prawo pozwala pracodawcom na zaliczanie  składek odprowadzanych na rzecz organizacji pracodawców w koszty zakładu pracy. 

 Konsekwencją powyższej propozycji powinna być stosowna zmiana w art. 21  ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

 Zdaniem FZZ, proponowane wyżej zmiany powinny wiązać się ze zmianami w zakresie uzyskiwania reprezentatywności przez organizacje pracodawców. Obecnie, przy ustalaniu tej reprezentatywności, bierze się pod uwagę liczbę zatrudnionych pracowników w zakładach pracy objętych działaniem organizacji pracodawców. Taki stan jest swoistego rodzaju fikcją, gdyż przy uwzględnianiu jedynie ilości zatrudnionych pracowników nie odzwierciedla faktycznej reprezentacji danego pracodawcy.