Dziękuję bardzo.

Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Szanowny Panie Ministrze! Moje pytanie jest związane z informacjami, jakie otrzymałem od związkowców z NSZZ Policjantów z Wielkopolski.
 
Potwierdziłem te informacje, odwiedzając komendy Policji w Gostyniu i w Lesznie, rozmawiałem też ze związkowcami. W związku z tym moje pytanie jest następujące. Związkowcy z NSZZ Policjantów alarmują, że dotychczasowe cięcia budżetowe paraliżują pracę Policji i oskarżają ministra spraw wewnętrznych i administracji o łamanie prawa w zakresie terminowej wypłaty świadczeń i innych należności przysługujących policjantom z mocy ustawy. W wyniku zmian budżetu Policji zmniejszono zasób kadrowy o 3 tys. etatów. Są zresztą liczby, które mówią o znacznie poważniejszym zmniejszeniu liczby etatów, co utrudnia wykonywanie ustawowych zadań Policji w zakresie bezpieczeństwa mieszkańców. W niektórych komendach powiatowych ograniczono stan zatrudnienia nawet o 10%. Likwidowane są jednostki pomocnicze, np. warsztaty, ograniczane są wyjazdy patrolowe, bowiem wprowadzono limity wykorzystania paliwa, występują kłopoty z terminową zapłatą za dostarczane usługi zewnętrzne. Często sytuację ratują samorządy, które odpowiadają na dramatyczne apele komendantów powiatowych i zasilają ich budżety, co pozwala na ich w miarę normalne funkcjonowanie. Ta sytuacja nie może jednak trwać długo, bowiem samorządy także mają ograniczone możliwości, co same sygnalizują. Związkowcy z kolei alarmują, że łamane są ich podstawowe prawa gwarantowane przez ustawy,a dotyczące świadczeń, takich jak zwrot kosztów podróży, świadczenia urlopowe, dodatki mieszkaniowe itd. Średnio zadłużenie wobec jednego policjanta wynosi ok. 3 tys. zł, a rekordzistom zalega się nawet 7 tys. zł. Okres zalegania z wypłatami świadczeń sięga nawet 6 miesięcy. Związkowcy ostrzegają, że ich cierpliwość dobiega końca, i zakładają różne formy protestu, nie wykluczając nawet pozwów wobec pracodawcy. Jednocześnie policjanci, z którymi niedawno rozmawiałem w Gostyniu i Lesznie, ale jestem przekonany, że także w całej Polsce, podkreślają, że traktują swoją pracę jako służbę, narażając niejednokrotnie swoje zdrowie i życie. Tylko tym należy tłumaczyć fakt, że nie ma jeszcze totalnej zapaści polskiej Policji. W związku z zaistniałą sytuacją proszę o odpowiedź na następujące pytania. Jaka jest sytuacja Policji po ostatnich cięciach w budżecie Policji? Szczególnie zależy mi na odpowiedzi na pytanie, jaka jest sytuacja Policji w woj. wielkopolskim. Jaka jest skala zaległości płatniczych wobec policjantów i dostawców usług zewnętrznych? Kiedy policjanci mogą liczyć na wypłatę zaległych świadczeń? Czy poczynione przez rząd oszczędności w budżecie Policji mogą wpłynąć na bezpieczeństwo obywateli? Dziękuję uprzejmie.

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Dziękuję panu posłowi. Proszę o udzielenie odpowiedzi podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana Adama Rapackiego. Bardzo proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Adam Rapacki:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawa budżetowa zakładała, że budżet Policji będzie wynosił 9 168 909 tys. zł. Niestety, trudna sytuacja i kryzys gospodarczy w kraju spowodowały, że nowelą ustawy o Policji zmniejszono budżet Policji o 802 054 tys. zł. Rzeczywisty budżet Policji na rok 2009 wynosi 8 366 855 tys. zł. Z tej kwoty 802 054 tys. zł przeniesiono na lata 2010 i 2011 kwotę 421 987 tys. To są środki z ustawy modernizacyjnej przeznaczone na poprawę funkcjonowania Policji. W tej chwili te inwestycje będą realizowane w 2010 i 2011 r. Faktyczne zmniejszenie wydatków wyniosło, więc 380 667 tys. zł, z tego 141 941 tys. zł to jest zmniejszenie o 3 tys. liczby etatów funkcjonariuszy. Były to wakaty, którymi od\lat jak gdyby łatano to, że budżet Policji był niedoszacowany. Kolejna kwota, czyli 27 829 tys. zł, to zmniejszenie zatrudnienia pracowników cywilnych. Były to wakaty na stanowiskach pracowników cywilnych. Jeśli chodzi o oszczędności, to zabrano 210 306 tys. zł z wydatków rzeczowych. Trudna sytuacja w budżecie Policji jest tym bardziej skomplikowana, że w grudniu 2008 r. Policja nie otrzymała 540 mln zł. Po prostu budżet państwa nie zasilił tą kwotą budżetu Policji. Spowodowało to powstanie zobowiązań wymagalnych w kwocie 377 mln zł, z tego 190 mln zł w odniesieniu do wydatków rzeczowych i 187 mln zł w odniesieniu do programu modernizacji. Jak widać, sytuacja dotycząca budżetu Policji jest rzeczywiście trudna. Jest to budżet przeżycia, budżet trudny. Dlatego też kierownictwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz komendy głównej podjęły działania zmierzające do maksymalnej racjonalizacji wydatków. W pierwszej kolejności postawiliśmy sobie za cel to, że wszystkie wynagrodzenia dla policjantów i pracowników Policji muszą być wypłacane na bieżąco. Muszą być wypłacane i były wypłacane podwyżki planowane na 2009 r. Wypłacono wszystkim funkcjonariuszom również tzw. ekwiwalent mundurowy. Ponadto nie możemy pozwolić na to, aby obniżył się poziom bezpieczeństwa, a więc na bieżąco muszą być opłacane wszelkie rachunki na rzecz instytucji zewnętrznych świadczących usługi dla Policji. Musi być podtrzymywane funkcjonowanie systemów informatycznych. Muszą zostać zapewnione pieniądze na paliwo, na energię, na te wszystkie opłaty. Na te cele pieniądze zostały zabezpieczone. Na dzień dzisiejszy Policja nie ma żadnych zobowiązań płatniczych wobec dostawców usług zewnętrznych. Mamy zobowiązania w stosunku do funkcjonariuszy, policjantów, zobowiązania, które wynikają z opóźnienia w płatnościach świadczeń dodatkowych, czyli ekwiwalentów za brak mieszkania, za dojazdy, przejazdy, za niewykorzystany urlop. Na koniec sierpnia te zobowiązania wynosiły w Policji ok. 145 mln zł, z czego ponad 50% stanowią zobowiązania wymagalne. Ministerstwo spraw wewnętrznych podjęło intensywne działania, żeby te świadczenia, te zobowiązania w stosunku do funkcjonariuszy realizować w miarę na bieżąco. Dlatego w lipcu, sierpniu pozyskaliśmy z Ministerstwa Finansów kwotę 38 mln zł. Wypłacono taką kwotę i zlikwidowano część zaległych świadczeń. We wrześniu wypłacono 42 mln zł. 7 października na wniosek ministra spraw wewnętrznych i administracji Komisja Finansów Publicznych pozytywnie zaopiniowała wniosek o przesunięcie z rezerwy budżetowej państwa 30 mln zł na pokrycie zaległości finansowych w stosunku do funkcjonariuszy Policji. Chcemy i czynimy starania, aby wszystkie zobowiązania wymagalne zostały wypłacone do końca, ale czy tak się stanie, zależy od tego, jakie będą kwoty zasileń przyznanych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Policji. Czynimy starania, aby zobowiązania w stosunku do funkcjonariuszy były rzeczywiście realizowane. W Policji i we wszystkich służbach podległych ministrowi spraw wewnętrznych wdrożono programy racjonalizacyjne, w związku z czym każda złotówka jest dokładnie oglądana. Analizuje się, które z wydatków są niezbędne, a na jakich wydatkach można zaoszczędzić. Myślę, że to zjawisko jest dobre, bo nie analizowano wielu kosztów związanych z Policją, na przykład kosztów osobowych. Dzisiaj funkcjonuje zespół analityczny, który sprawdza wszelkie wydatki związane z Policją. Okazuje się, iż można znaleźć wiele rezerw, które pozwalają na wygenerowanie środków i sprawne kierowanie Policją. Szacujemy, żew wyniku tych działań w ciągu roku udało się wygospodarować ok. 160 mln zł i przesunąć je w miejsca, gdzie te środki są niezbędne. Po prostu tyle pieniędzy udało się racjonalniej zagospodarować. (Dzwonek)Jeżeli chodzi o sytuację finansową i ewentualne przełożenie tego na bezpieczeństwo panujące w kraju, to te relacje nie są takie proste. Mogę państwa uspokoić, że poziom bezpieczeństwa utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie. Od kilku lat odnotowujemy radykalny spadek poziomu przestępczości. W ubiegłym roku poziom przestępczości kryminalnej w Polsce spadł o ponad 7%. Porównując, można stwierdzić, iż w odniesieniu do kradzieży z włamaniem ten spadek wynosił 12%, kradzieży cudzych rzeczy – o 11%, kradzieży samochodów – o 17%, przestępstw rozbójniczych – o 5%, tak więc ta tendencja spadkowa utrzymuje się na oczekiwanym poziomie. Rośnie również skuteczność działania policji. Mimo tej trudnej sytuacji finansowej poziom wykrywalności systematycznie wzrasta. Oczywiście mamy świadomość, że to jest trudny budżet, budżet przetrwania, i na dłuższą metę trudno będzie utrzymać taki poziom bezpieczeństwa. Możemy przetrzymać i zagwarantować utrzymanie tego poziomu przy takiej trudnej sytuacji rok, maksimum 2 lata, natomiast w dłuższej perspektywie, aby można było myśleć o rozwoju i poprawie sprawności funkcjonowania policji czy innych służb porządku prawnego, potrzebny będzie zdecydowanie lepszy budżet. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Dziękuję panu ministrowi. Czy pan poseł Dziedziczak ma pytanie dodatkowe? Bardzo proszę, panie pośle.

Poseł Jan Dziedziczak:

Bardzo dziękuję, panie ministrze, za tę odpowiedź. Mam informacje, że nie zalega się z pensjami dla policjantów, natomiast wszystkie dodatki, o których mówiłem, choćby dodatek dojazdowy, stanowią przy zarobkach policjantów znaczącą część ich dochodu miesięcznego. Zaległości stanowiące średnio 3 tys. zł, a dochodzące do 7 tys. zł są niekiedy zaległościami stanowiącymi 700–800% ich pensji. Mam nadzieję, że państwo zdajecie sobie z tego sprawę. Mam też pytanie w związku z moimi wizytami w komendach Policji w Wielkopolsce. Czy prawdą jest, że w tej chwili likwidowane są wakaty? Czy prawdą jest, że jeżeli policjant przechodzi na emeryturę, to na tym miejscu nie jest zatrudniany następny policjant, młody człowiek? To miejsce traktowane jest jako wakat, takie stanowisko pracy jest likwidowane. I pytanie bardziej ogólne. Czy nie sądzą państwo (Dzwonek), że receptą na kryzys jest właśnie walka z przestępczością? Przy bezpiecznej gospodarce, bezpiecznym państwie dużo łatwiej jest bowiem inwestować, łatwiej jest pozyskać nowych inwestorów, znacznie lepiej rozwija się gospodarka. Dziękuję.

Wicemarszałek Ewa Kierzkowska:

Dziękuję panu posłowi. Bardzo proszę, panie ministrze.
 
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Adam Rapacki Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Adam Rapacki:

W planach i w projekcie ustawy budżetowej na rok 2010 z 3 tys. wakatów, które są w tej chwili zablokowane, przewidziane jest odblokowanie 2 tys., a więc będzie możliwość zatrudniania policjantów. W tym roku zatrudniliśmy ok. 4 tys. nowych policjantów, trwa proces szkolenia. W tym roku będą jeszcze dodatkowe przyjęcia do policji. Pilnujemy, aby poziom wakatów nie zwiększył się do poziomu niebezpiecznego, powodującego jakiekolwiek zagrożenie. Tak więc przyjmujemy policjantów. Przedstawiona średnia zadłużenia jest zdecydowanie zawyżona. Według pani dyrektor finansów z Komendy Głównej Policji średnia ta wynosi powyżej 800 zł na jednego funkcjonariusza. W przyszłym tygodniu spotkam się z policyjnymi związkami zawodowymi i będę rozmawiał o działaniach, które podejmujemy, aby te wszystkie zobowiązania zrealizować. Myślę, że nie powinno być niepokojów i akcji protestacyjnych. Wszyscy musimy zrozumieć, że jest kryzysowa sytuacja i że kryzys dotyka niestety wszystkich grup społecznych, w tym również funkcjonariuszy. Dokonując porównania, pragnę podkreślić, że dzisiaj średnia płaca policjanta wraz z trzynastą pensją brutto wynosi ponad 4 tys. zł, a więc relatywnie nie są to niskie płace. To jest pensja, z której można żyć. Dziękuję bardzo.