RPO do MSW o dostępie do akt sprawy administracyjnej

Adresat: MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH

Sygnatura: RPO/700835/12/I/116.2 RZ

Data wystąpienia/sprawy: 2012-09-25

Opis:

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie przepisów ustawy o ochronie informacji niejawnych regulujących dostęp do akt sprawy administracyjnej oraz doręczanie uzasadnień przez sądy administracyjne.

W związku z wpływającymi skargami uwagę Rzecznika zwróciła możliwa niezgodność z Konstytucją przepisów ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych regulujących dostęp do akt sprawy administracyjnej oraz doręczanie uzasadnień przez sądy administracyjne. Regulacja ustawowa nie spełnia wymogów określonych w art. 31 ust. 3 Konstytucji, przez co stanowi nadmierną ingerencję w prawo do dostępu do dotyczących danej osoby dokumentów urzędowych.

Dla ochrony interesu państwowego wystarczające jest wprowadzenie do postępowań sprawdzających ogólnej regulacji z art. 73 oraz 74 k.p.a., która gwarantuje dostęp do akt sprawy i umożliwia wyłączenie tego dostępu w uzasadnionych wypadkach. Poświadczenie bezpieczeństwa uzyskuje się po przeprowadzeniu postępowania sprawdzającego. Jeśli organ wyda decyzję o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa, stronie służy odwołanie do organu wyższego stopnia.

Decyzja o odmowie zawiera m.in. uzasadnienie faktyczne i prawne. Na ostateczną decyzję organu drugiej instancji służy stronie skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Zgodnie z art. 38 ust. 3 ustawy o ochronie informacji niejawnych odpis sentencji wyroku z uzasadnieniem doręcza się właściwemu organowi odwoławczemu, a skarżącemu oraz osobie uprawnionej do obsady stanowisk doręcza się tylko odpis wyroku.

Powyższa regulacja jest niezgodna z konstytucyjnym prawem do sądu. Skarżącemu przysługuje skarga kasacyjna, jednak uprawnienie to jest iluzoryczne, z uwagi na niemożność odniesienia się do konkretnych ustaleń wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o rozważenie wprowadzenia zmian do ustawy o ochronie informacji niejawnych w celu zagwarantowania pełniejszej realizacji praw strony postępowania sprawdzającego.

Plik dołączony do tego dokumentu: 1672393.pdf