tytul_zwiazek
tytul_zwiazek
logo_forum
Statystki odwiedzin
OkresWizytOdsłon
Wczoraj 166 400
Ostat tydzień 2334 5884
Ostat. dwa tyg. 4450 11925
Ostat. miesiąc 9769 28031
Ostatni rok 105398 242541
Razem 1946261 4216334
O odpowiedzialności majątkowej policjantów za wyrządzone szkody, słów kilka.
Błażej Dulat

 

O odpowiedzialności majątkowej policjantów za wyrządzone szkody, słów kilka.

 

 

             Wielokrotnie do Zarządu Wojewódzkiego NSZZ Policjantów woj. wielkopolskiego, wpływały zapytania odnośnie odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy policji, za szkody uczynione w mieniu. Ten stan rzeczy skłania do pochylenia się nad tym tematem i wskazuje na konieczność przypomnienia kilku najważniejszych faktów dotykających tej materii.

            Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy policji wynika z regulacji ustawowej. Podstawowym aktem regulującym te kwestie jest Ustawa z dnia 7 maja 1999 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Służby Celnej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Centralnego Biura Antykorupcyjnego (Dz. U. z 1999 r. nr 53 poz. 548 ze zm.). 

            Przedmiotem ochrony jest mienie Skarbu Państwa znajdujące się w dyspozycji organu lub jednostek organizacyjnych podległych, podporządkowanych albo nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Jeżeli funkcjonariusz dopuści się szkody wobec osoby trzeciej, a szkoda wynika z wykonywania przez policjanta obowiązków służbowych, zobowiązanym do naprawienia szkody, na zasadach określonych przepisami Kodeksu cywilnego, jest Skarb Państwa reprezentowany przez właściwy organ zarządzający jednostką policji, w których funkcjonariusz pełnił służbę w chwili wyrządzenia szkody.

            Funkcjonariusz policji (zwany w ustawie policjantem – i tak w dalszej części tekstu) ponosi odpowiedzialność majątkową jeżeli jego zachowanie polega na niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu obowiązków służbowych. Ponadto ustawodawca zakłada, że odpowiedzialność materialna zachodzi tylko wtedy gdy policjant ze swojej winy wyrządził szkodę w mieniu. W takiej sytuacji odpowiedzialność majątkową zachodzi w granicach rzeczywistej straty i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, chociażby wynikająca z niego szkoda powstała po rozwiązaniu stosunku służbowego. Należy zauważyć, że to na organie (minister właściwy do spraw wewnętrznych lub podmiot go reprezentujący – dalej w tekście zwany organem), ciąży obowiązek udowodnienia winy policjanta, a ponadto wykazania okoliczności uzasadniających odpowiedzialność funkcjonariusza oraz wysokość wyrządzonej przez niego szkody. Warto podkreślić, że ustawodawca przewidział, iż w razie wyrządzenia nieumyślnie szkody przez kilkupolicjantów, każdy z nich ponosi odpowiedzialność za część szkody, stosownie do przyczynienia się do niej i stopnia winy. Jeżeli jednak nie jest możliwe ustalenie stopnia winy i przyczynienia się poszczególnych funkcjonariuszy do powstania szkody, odpowiadają oni za powstałą szkodę w częściach równych.

            W ramach odpowiedzialności materialnej policjantów, rozróżnia się winę funkcjonariusza, jako działanie umyślne lub nieumyślne. Ten stan prawny ma duże znaczenia przy ustalaniu zakresu odpowiedzialności majątkowej policjanta. Funkcjonariusz odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną nieumyślnie jest obowiązany do zapłaty odszkodowania w wysokości wyrządzonej szkody, jednak odszkodowanie to nie może przewyższać kwoty trzymiesięcznego uposażenia przysługującego policjantowi. Inaczej sytuacja przedstawia się, gdy policjant dokonuje szkody, a jego wina kwalifikowana jest jako umyślna. W tej sytuacji policjant jest obowiązany do naprawienia szkody w pełnej wysokości.

            Odrębną kwestią pozostaje odpowiedzialność policjantów za tak zwane mienie powierzone. Policjqant odpowiada w pełnej wysokości za szkodę, w mieniu powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo wyliczenia się. Nie można jednak obciążać funkcjonariusza odpowiedzialnością za straty w mieniu powierzonym jeżeli ten wykaże, że powstały one z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez właściwą jednostkę organizacyjną warunków umożliwiających prawidłowe zabezpieczenie tego mienia. Warto podkreślić, że procedura powierzania mienia policjantowi, doczekała się szczegółowej regulacji prawnej, którą jest obowiązujące Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych I Administracji z dnia 29 grudnia 2004 r. w sprawie zasad i trybu powierzania mienia funkcjonariuszom Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu i Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z roku 2005 nr 6 poz. 51).  Zagadnienia te mają jednak mniejsze znaczenie dla samej istoty odpowiedzialności majątkowej i dlatego ewentualnych zainteresowanych odsyłam do wskazanego rozporządzenia.

            Ostatnią sprawą wymagającą omówienia jest dochodzenie roszczeń o odszkodowania. Roszczenie wobec policjanta wynika z przeprowadzonego przez organ stosownego postępowania wyjaśniającego. W ogólnym zarysie czynności  takiego organu, polegają na  niezwłocznym podjęciu działań w celu wyjaśnienia okoliczności i przyczyn powstania szkody, ustalenia wysokości szkody oraz osób za nią odpowiedzialnych. W przypadku ustalenia, że szkoda powstała z winy policjanta, organ może wezwać go do dobrowolnej zapłaty odszkodowania w wyznaczonym terminie lub złożenia w takim terminie pisemnego zobowiązania do pokrycia strat. Organ może też zawrzeć z funkcjonariuszem pisemną ugodę. W tej sytuacji wysokość odszkodowania może być obniżona przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, a w szczególności stopnia winy funkcjonariusza i jego stosunku do obowiązków służbowych.

            Należy zauważyć, że organ prowadzący tak zwane postępowanie szkodowe nie musi obligatoryjnie dochodzić roszczeń od policjanta. Dopuszcza się odstąpienie od dochodzenia naprawienia szkody wyrządzonej nieumyślnie, w przypadku gdy zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu nie uzyska się odszkodowania w kwocie co najmniej równoważącej przewidywane koszty jego dochodzenia i egzekucji lub zachodzą szczególne okoliczności dotyczące sytuacji rodzinnej lub materialnej policjanta odpowiedzialnego za szkodę i pozwala na to interes Skarbu Państwa. Można też odstąpić od dochodzenia roszczenia za szkodę, w przypadku gdy w związku z jej wyrządzeniem policjant wcześniej poniósł już odpowiedzialność karną, dyscyplinarną lub za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, a wymierzona kara stanowi wystarczającą dolegliwość.

            W przypadku konieczności zapłaty odszkodowania, na wniosek policjanta odpowiedzialnego za szkodę należność stanowiąca odszkodowanie może być umorzona w całości lub części, a jej spłata odroczona lub rozłożona na raty, jeżeli okoliczności, o których wspomniano powyżej, zaistniały lub zostały ujawnione po ustaleniu tej należności. Umorzenie, odroczenie lub rozłożenie na raty spłaty należności następuje w drodze umowy zawartej przez organ z policjantem. Ważnym jest, że  do przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez funkcjonariusza stosuje się, przepisy działu czternastego Kodeksu pracy, a spory dotyczące odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy rozpoznają sądy pracy oraz sądy pracy i ubezpieczeń społecznych. Należy jednak pamiętać, że w razie wyrządzenia przez funkcjonariusza szkody osobie trzeciej, terminy przedawnienia liczą się od zaspokojenia roszczenia tej osoby.

            Podsumowując godzi się jeszcze przypomnieć, że w sprawach nie uregulowanych w przepisach powołanych w tekście niniejszego artykułu,  do odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy za szkody wyrządzone przez nich wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych, stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.

 
tytul_szukaj
tytul_zegar
04:00:39
tytul_kalendarz
Marzec 2024
Pn Wt Śr Cz Pt So Nd
        123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
tytul_zwiazek
mapka
tytul_zwiazek
galeria
tytul_zwiazek
Czy rząd dotrzyma słowa i do policjantom podwyżki w wysokości 20%?
TAK
NIE
TRUDNO POWIEDZIEĆ
dzielnik


ZW NSZZ P -ZG NSZZ Policjantów otrzymał w dniu 8 marca projekt zmiany ustawy o Policji, którego celem jest zwiększenie efektywności naboru do służby.WIĘCEJ W AKTUALNOŚCIACH!