Trybunał Konstytucyjny miał dziś rozpoznać pytanie prawne sądu apelacyjnego, które dotyczy zbadania zgodności z konstytucją art. 41 ust. 1 w związku z ust. 2 ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 8, poz. 67 z późn. zm.). Zaskarżony przepis dopuszcza możliwość zmniejszenia emerytury lub renty policyjnej o więcej niż 25 proc. w przypadku osiągania przychodów w wysokości od 70 proc. do 130 proc. przeciętnej płacy.

Przepisy stanowią, że renta lub emerytura ulega zmniejszeniu w razie osiągania przez świadczeniobiorcę przychodu wyższego niż 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale niższego niż 130 proc. tej kwoty. Wtedy świadczenie zmniejsza się o tzw. kwotę przekroczenia, czyli różnicę między faktycznie osiąganym przychodem a niższym progiem zarobkowym (70 proc.). Kwota ta nie może jednak być wyższa niż kwota maksymalnego zmniejszenia. Ta wnosi 24 proc. kwoty bazowej dla emerytury i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i 18 proc. dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Gdy kwota przychodu przekracza 130 proc. średniej płacy, świadczenie mundurowe jest zmniejszane o maksymalny pułap, wynoszący 25 proc.

W efekcie osiąganie niższych przychodów (do 70 proc.) może powodować wyższe procentowo zmniejszenie świadczenia niż dla osoby osiągającej wyższe przychody (powyżej 130 proc.). Takie sytuacje mają miejsce, gdy świadczenie jest niskie.

Znalazł się w niej były policjant Jerzy W., który zaskarżył do sądu okręgowego ubezpieczeń społecznych decyzje zakładu emerytalno-rentowego MSWiA. Gdyby jego przychód przekroczył 130 proc. średniej płacy, jego renta byłaby ograniczona o 25 proc. Natomiast osiągnięcie przychodu poniżej górnej kwoty granicznej spowodowało zmniejszenie o około 39 proc.

Sąd okręgowy oddalił jednak jego odwołanie. Zainteresowany złożył apelację. W ocenie sądu apelacyjnego, który skierował do TK pytanie prawne, przepis dopuszczający możliwość zmniejszenia policyjnej emerytury lub renty o kwotę wyższą niż 25 proc. może być niezgodny konstytucją.

3769,8 zł kwota przychodu powodująca obniżanej świadczeń emerytowanych policjantów o 25 proc.

Źródło: GP

Służby mundurowe

Emeryci i renciści policyjni mają prawo dodatkowo pracować, lecz wówczas ich świadczenia mogą być zmniejszone maksymalnie o 25 proc.

Zmiana zasad rozliczenia rocznego i miesięcznego funkcjonariuszy pobierających renty i emerytury, którzy dodatkowo pracują, wynika z konieczności dostosowania obowiązujących przepisów do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 15 kwietnia 2008 r. (sygn. akt P 9/06). Zdaniem sędziów TK konieczne było ujednolicenie sytuacji prawnej policyjnych emerytów i rencistów, uzyskujących dodatkowe przychody z pracy w przedziale od 70 proc. do 130 proc. oraz powyżej 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Zgodnie z wyrokiem świadczenia tej grupy emerytów i rencistów nie mogą być zmniejszone o kwotę wyższą niż równowartość 25 proc. świadczenia. Wyrok spowodował konieczność nowelizacji ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy policji, która została uchwalona 23 kwietnia 2009 r. Tym samym konieczne stało się wydanie rozporządzeń, które umożliwią Zakładowi Emerytalno-Rentowemu MSWiA zmniejszenie świadczeń według nowych, zgodnych z konstytucją zasad. Zgodnie z nowym rozporządzeniem, jeżeli z zawiadomienia przekazanego przez emeryta lub rencistę wynika, że planuje on osiąganie przychodu przekraczającego 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale nieprzekraczającego 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, organ emerytalny zmniejsza wysokość świadczenia o kwotę tego przekroczenia, nie więcej jednak niż: * 24 proc. kwoty bazowej w przypadku emerytury i renty inwalidzkiej I grupy; * 18 proc. kwoty bazowej w przypadku renty inwalidzkiej II i III grupy.

Jednak w każdym przypadku wysokość świadczenia nie może być zmniejszona o więcej niż 25 proc. wypłacanego świadczenia.

Podstawa prawna Paragraf 1-2 rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z 18 marca 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rozliczenia rocznego i miesięcznego wypłaconych kwot emerytur lub rent inwalidzkich oraz sposobu ich zmniejszania (Dz. U. nr 56, poz. 349).
Wchodzi w życie 23 kwietnia 2010 r.

pobierz dokument