Ustawa okołobudżetowa podpisana

Jak już informowaliśmy, ustawa okołobudżetowa została podpisana przez prezydenta. Ustawa przewiduje między innymi zamrożenie funduszu wynagrodzeń, w odniesieniu do wynagrodzeń osobowych i bezosobowych, w kilkunastu jednostkach budżetowych.

Wyjątkiem są jednostki, które zgodnie z ustawą o finansach publicznych same konstruują swoje budżety na następny rok. 

Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej przedstawiła w Sejmie podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk. Oświadczyła, że – podobnie jak w latach poprzednich – realizacja budżetu na rok 2012 wiąże się z potrzebą dokonania zmian legislacyjnych w wielu ustawach mających wpływ na stan finansów państwa.Jednak w odróżnieniu od poprzedniego okresu projekt ustawy okołobudżetowej nie jest przedstawiany Sejmowi łącznie z projektem budżetu państwa. Proponowane zmiany mogą znaleźć swoje odzwierciedlenie – co podkreśliła wiceminister – w każdym z trzech jego wariantów, z których jeden zostanie wkrótce przyjęty przez Radę Ministrów.

Celem propozycji zawartych w projekcie jest zapewnienie stabilności finansów publicznych i zahamowanie wzrostu długu publicznego w Polsce, niosącego za sobą ryzyko przekroczenia w 2012 r. drugiego progu ostrożnościowego (55% PKB). W związku z tym rząd postuluje dokonanie nowelizacji 20 ustaw, których efektem będą dodatkowe wpływy do budżetu albo zmniejszenie wydatków. Korekty dotyczą kilku obszarów. Wśród nich są również takie, które mają charakter techniczny lub dotyczą zarządzania środkami publicznymi i nie wpłyną na wielkość środków budżetowych.

Największy przyrost dochodów budżetu państwa ma wynikać ze zmian w ustawie o podatku akcyzowym, polegających na podniesieniu od 1 stycznia 2012 r. stawek akcyzy na niektóre wyroby energetyczne oraz na wyroby tytoniowe. Podniesienie tych stawek bierze się jednak nie z chęci osiągnięcia dodatkowych wpływów do budżetu, ale z konieczności spełnienia przez Polskę wymogów unijnych.

Z kolei podwyżka stawek w zakresie podatku akcyzowego na oleje napędowe jest spowodowana głównie zwiększeniem, stanowiącego podstawę przeliczeń, referencyjnego kursu złotówki w stosunku do euro z 3,9370 PLN/EUR w roku 2011 do 4,3815 PLN/EUR w 2012 r., tzn. o 11,3%. Po uwzględnieniu również wzrostu opłaty paliwowej o wskaźnik inflacji w przypadku oleju napędowego akcyza ostatecznie ma zwiększyć się z 1048 zł do 1196 zł za 1000 litrów, tzn. o 14,1%.
Z wyliczeń wynika, że skutkiem wzrostu akcyzy na paliwa w 2012 r. dochody budżetu państwa zwiększą się o ok. 2,2 mld zł. Stawki akcyzy na inne wyroby energetyczne spełniają kryterium unijnego minimum bądź mieszczą się w granicach dozwolonej w przepisach unijnych tolerancji. Zmienią się także zasady zwrotu akcyzy zawartej w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej. Obecnie zwrot podatku następuje w okresach półrocznych na podstawie wniosków składanych przez producentów rolnych w marcu i wrześniu. Od przyszłego roku rolnicy mają składać wnioski w lutym i sierpniu.

Zmiany w zakresie podatku akcyzowego dotyczącego wyrobów tytoniowych spowodowane są koniecznością stopniowego podnoszenia stawek akcyzy na papierosy po to, aby minimum unijne w tym zakresie mogło być osiągnięte w roku 2018. Przewiduje się, że stawki tego podatku w przypadku papierosów wzrosną o 4%, a nieco więcej na inne wyroby tytoniowe. Podwyżka akcyzy spowoduje zwiększenie dochodów budżetu państwa szacunkowo o 245 mln zł w skali roku, przy założeniu spadku sprzedaży o 2,5% i jednoczesnym braku podwyżek cen detalicznych ze strony producentów.

Projekt ustawy okołobudżetowej nowelizuje Ordynację podatkową w zakresie zaokrągleń podstawy opodatkowania, zarówno w przypadku lokat oszczędnościowych,jak i dochodów z tytułu odsetek od pożyczek oraz odsetek i dyskonta od papierów wartościowych. W praktyce oznacza to wyeliminowanie „antypodatkowych” lokat jednodniowych, traktowanych – głównie przez banki – jako metodę omijania tzw. podatku Belki. Przewiduje się, że zmiana ta przyniesie dodatkowe wpływy do budżetu państwa w wysokości około 380 mln zł. Zakłada się jej wejście w życie nie od 1 stycznia 2012 r., tak jak pozostałych rozwiązań zawartych w projekcie, lecz dopiero po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy okołobudżetowej. Zapewni to bankom niezbędny czas na zmianę oprogramowania.

W projekcie proponuje się rozszerzenie zamrożenia wynagrodzeń w sektorze finansów publicznych. Po raz pierwszy ma to dotyczyć także uposażeń sędziów i prokuratorów poprzez ustalenie bazy wskaźników na poziomie 2011 r. Oszczędności z tego tytułu w budżecie państwa szacowane są na ok. 140 mln zł. Zakłada się, że zamrożeniu będą podlegały też inne świadczenia zależne od wynagrodzeń sędziów i prokuratorów.

Przewiduje się zamrożenie funduszu wynagrodzeń, w odniesieniu do wynagrodzeń osobowych i bezosobowych, w kilkunastu jednostkach budżetowych, z wyjątkiem tych, które zgodnie z ustawą o finansach publicznych same konstruują swoje budżety na następny rok. Nie dotyczyć ma to również, z pewnymi zastrzeżeniami, instytutów naukowych Polskiej Akademii Nauk, Narodowego Centrum Nauki, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

Dopuszcza się zwiększenie uposażeń w stosunku do funduszu wynagrodzeń przewidzianego w roku 2011 w sytuacji, gdy zaangażowane są środki zagraniczne, m.in. unijne, a finansowanie z tych środków następuje w wysokości co najmniej 70%.

Wzorem kilku poprzednich lat proponuje się, aby również w roku 2012 z Funduszu Pracy zostały sfinansowane staże lekarskie i pielęgniarskie. Ponadto przewiduje się zmianę mechanizmu finansowania z budżetu państwa wydatków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, polegającą na dofinansowaniu wynagrodzeń w wysokości do 30% wydatków tej instytucji.

Postulowane jest zamrożenie podstawy obliczania odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Zmiana taka zmniejszyłaby koszty funkcjonowania wszystkich jednostek zobowiązanych do tworzenia odpisów na ten fundusz, nie tylko należących do sektora finansów publicznych.

W ustawie o Służbie Więziennej proponuje się zmianę zasad zwrotu kosztów dojazdu do miejsca pełnienia służby funkcjonariuszom Służby Więziennej. Dotychczasowy system budził liczne kontrowersje, wymagał też zwiększenia środków finansowych niezbędnych na pokrycie tych wydatków. W nowym systemie ze zwrotu kosztów dojazdu mogliby korzystać, na zasadzie ryczałtu, funkcjonariusze, którzy mieszkają niedaleko miejsca pełnienia służby.

Proponowana jest zmiana dotycząca dofinansowania jednostek samorządu terytorialnego. Projekt ustawy okołobudżetowej zakłada przywrócenie zasady obowiązującej przed 1 stycznia 2010 r. i umożliwienie dofinansowania z budżetu państwa zadań – zarówno w zakresie wypłacania zasiłków stałych, jak i opłacania składek zdrowotnych za osoby pobierające świadczenia z pomocy społecznej – w wysokości do 100%, a nie, jak obecnie, 80%. Regulacja ta nie będzie miała wpływu na wysokość kwot planowanych na te cele w ustawie budżetowej na rok 2012.

W projekcie, zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, przewiduje się podniesienie wynagrodzeń nauczycieli od dnia 1 września o 3,8%.

Źródło: Kronika Sejmowa Nr 5