NIK o warunkach pracy Policji i Straży Granicznej

Stan ponad połowy budynków wykorzystywanych przez Policję i Straż Graniczną nie zapewnia godziwych warunków służby, a obywatelom – stosownych warunków obsługi - głosi raport Najwyższej Izby Kontroli.

Wielu funkcjonariuszy musi pracować w pomieszczeniach z nieszczelnymi oknami, przeciekającymi dachami, zużytymi wykładzinami oraz łuszczącą się farbą na ścianach i sufitach. Więcej niż połowa nieruchomości użytkowanych przez policjantów i strażników granicznych wymaga pilnej modernizacji, naprawy lub kapitalnego remontu.

W badanym okresie Policja wykorzystywała ponad 5,5 tys. budynków, a Straż Graniczna - ponad 700. Ponad połowa tych nieruchomości (54,9 proc. w przypadku Policji, 63,5 proc. w przypadku Straży) wymagała pilnych remontów i napraw. Przeprowadzone przez kontrolerów oględziny wykazały, że stan techniczny obiektów należących do jednostek jest zły, a w niektórych przypadkach katastrofalny. Kontrolerzy odnotowali m.in. nieszczelne dachy i okna, uszkodzone i zużyte wykładziny podłogowe oraz łuszczącą się farbę na ścianach i sufitach. Nieodpowiednie były także warunki sanitarno-higieniczne. W konsekwencji stan budynków nie zapewniał właściwych warunków służby i pracy, a obywatelom - godziwych warunków obsługi.

Obecne nakłady z budżetu Państwa nie zapewniają Policji ani Straży Granicznej utrzymania nieruchomości w stanie niepogorszonym, a tym bardziej nie pozwalają na stopniową choćby poprawę sytuacji. Począwszy od stycznia 2009 roku do czerwca 2011 roku Policja wydała na inwestycje, modernizację i remonty łącznie 758,9 mln zł (3,6 proc. ogółu wydatków), a Straż Graniczna 234,7 mln zł (5,1 proc. ogółu wydatków). Zasób środków przeznaczanych na te cele nie jest wielkością stałą i co roku ustalany jest na nowo. I tak np. w rekordowym pod tym względem dla Policji roku 2009 było to  542,4 mln zł, w 2010 r. - już tylko 189,1 mln zł, a w I półroczu 2011 r. - 27,4 mln zł. W Straży Granicznej tendencja jest podobna - po wysokich nakładach z roku 2009 - 156,5 mln, w kolejnych latach kwoty wyraźnie spadły: do 75 mln w 2010 i 3,3 mln w I półroczu 2011 roku[1].
Zdaniem NIK powstrzymanie zaawansowanego procesu niszczenia budynków wymaga działań dwutorowych: nie tylko zwiększenia nakładów, ale jednocześnie udoskonalenia sposobu ich podziału. Np. odpowiednio zaplanowana koncentracja środków pozwoliłaby stopniowo uwzględniać potrzeby kolejnych jednostek.

Częściową, ale zauważalną poprawę warunków lokalowych służby i pracy przyniosła realizacja zadań objętych wdrożonym w 2007 r. Programem modernizacji Policji, Straży Granicznej. Jednak z  szacunków Komendy Głównej wynika, że uzyskanie odpowiedniego standardu technicznego w obiektach służbowych Policji wymagałoby przeznaczenia na działalność inwestycyjno-remontową nieco ponad 2 mld złotych. Przy dotychczasowym poziomie wydatkowania zaspokojenie tych potrzeb zajmie jeszcze co najmniej kilka lat.

Wysokie koszty utrzymania policyjnych nieruchomości są podnoszone dodatkowo przez konieczność  przechowywania po zakończeniu postępowań dowodów rzeczowych, których nie chcą przyjmować sądy i prokuratura. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych dostrzegło już problem i zapowiedziało podjęcie wspólnych działań z Komendantem Głównym Policji w celu jego rozwiązania.

NIK zwraca też uwagę, że na ostateczne uregulowanie wciąż czeka także problem precyzyjnego określenia zasad użytkowania i warunków technicznych, jakie powinny spełniać strzelnice ćwiczebne. Od blisko dwudziestu lat sprawa ta pozostaje w gestii Ministra Spraw Wewnętrznych, jednak policjanci wciąż używają strzelnic na podstawie decyzji Komendanta Głównego, a strażnicy - jedynie w oparciu o przepisy ogólne, m.in. prawo budowlane.

Zgodnie z planem największe środki zaangażowane zostały w oddziałach położonych wzdłuż naszej wschodniej granicy - zewnętrznej granicy UE: Bieszczadzki OSG (44,5 mln zł, 28,6%), Warmińsko-Mazurski OSG (26,4 mln zł, 17,0%),  Podlaski OSG (25,3 mln zł, 16,3%).

Kontrola NIK była prowadzona od października 2011 r. do lutego 2012 r. Skontrolowano następujące jednostki: Komendę Główną Policji w Warszawie, Komendę Główną Straży Granicznej w Warszawie, siedem komend wojewódzkich policji w Białymstoku, Katowicach, Krakowie, Rzeszowie, Szczecinie, Wrocławiu i Gorzowie Wielkopolskim), sześć komend oddziałów straży granicznej - podlaski, śląski, karpacki, bieszczadzki, sudecki i nadodrzański oraz dwa ośrodki szkolenia straży granicznej w Lubaniu i w Koszalinie.

http://www.nik.gov.pl/

Gospodarowanie nieruchomościami Skarbu Państwa przez służby mundurowe – Policję i Straż Graniczną – podległe Ministrowi Spraw Wewnętrznych - Informacja o wynikach kontroli - pobierz raport - PDF