Gdy policjanci odchodzą, trudniej walczyć z przestępczością
 
Droga do pracy w policji ma być łatwiejsza. MSWiA szuka sposobów na uzupełnienie topniejących szeregów. Braki kadrowe mogą zagrozić ambitnym rządowym planom walki z przestępczością

Mimo zapewnień szefa MSWiA Janusza Kaczmarka, że źle rokująca tendencja do odejść z policji została w ostatnich miesiącach zatrzymana, sytuacja jest nadal niepokojąca. W policji wolnych jest bowiem 6,5 tysiąca etatów, a co gorsza, w dalszym ciągu więcej funkcjonariuszy odchodzi ze służby, niż do niej przychodzi.

- Tego roku mundur może porzucić nawet 7 tys. osób - ocenia Antoni Duda, przewodniczący NSZZ Policjantów.

Groźba jest realna, bo już w pierwszym półroczu odeszło ponad 3,3 tys. policjantów. To tyle co połowa stanu osobowego policji w województwie łódzkim.

- Jeżeli w przyszłym roku nie wzrosną realne wynagrodzenia, nie będziemy mieli nowych kandydatów do służby - twierdzi Duda.

Łatwiejsza droga do służby

Nic więc dziwnego, że MSWiA szuka rozwiązania. Kandydatów mają zachęcić uproszczone zasady przyjmowania do służby. Jest już gotowy projekt rozporządzenia, które zakłada, że nabór ma być prowadzony w sposób ciągły, a nie - jak dotychczas - raz na kilka miesięcy.
Złagodzone zostaną też wymagania formalne. Kandydat nie będzie musiał np. przedstawiać zaświadczenia o niekaralności. Osoby, które obleją egzamin ze sprawności fizycznej, będą mogły przystąpić do poprawki już po 30 dniach.

Ministerstwo chce przyciągnąć do pracy zwłaszcza ludzi z wyższym wykształceniem, gdyż ci są najbardziej potrzebni. Dodatkowe punkty podczas konkursu otrzymają absolwenci prawa, ekonomii i informatyki.

-To może się nie udać, gdyż trudno się spodziewać, aby ludzie z takim wykształceniem chcieli rozpoczynać karierę od pracy przy krawężniku, i to jeszcze przez trzy lata - słychać w Komendzie Głównej.

-Rozwiązaniem byłoby odstępstwo od tej reguły, w przeciwnym razie może zabraknąć ludzi, którzy zajmowaliby się najbardziej skomplikowanymi kategoriami przestępstw, np. przestępczością bankową - dodaje Duda.

Dlaczego odchodzą

Przyczyn odejść policjantów ze służby jest kilka. Najważniejsza to brak poczucia stabilności, jeśli chodzi o przepisy emerytalne. Co pewien czas pojawiają się bowiem pomysły, aby włączyć policję do powszechnego systemu emerytalnego, co wydłuży czas służby. To przyspiesza decyzję o odejściu z pracy starszych funkcjonariuszy z dużym doświadczeniem.

Młodych policjantów zniechęcają przede wszystkim niskie zarobki.

- Wielu ludzi, zwłaszcza z wyższym wykształceniem, rozczarowało się po kilku latach pracy warunkami służby i niskimi zarobkami. Trudno się dziwić, skoro średnia pensja policjanta prewencji z co najmniej trzyletnim stażem wynosi 1300 zł na rękę -mówi Duda.

Policja usługowa

Problemy kadrowe policji mogą niepokoić, zwłaszcza że ma ambitne plany walki z przestępczością. Radykalne zmiany w kodeksie karnym, sądy 24-godzinne czy plan "Bezpieczne miasto" wymagają znacznie większego zaangażowania policji niż jeszcze kilka lat temu.

Tymczasem kadr nie przybywa, a na stróżów prawa nakładane są coraz to nowe obowiązki.

Dużym obciążeniem są zwłaszcza sądy 24-godzinne. W każdym komisariacie muszą być nawet dwie załogi, które obsługują tryb przyspieszony. W efekcie w ciągu doby tylko tym zajmuje się 1500 policjantów w całym kraju.

Absorbujący jest też obowiązek konwojowania zatrzymanych.

-Po przeniesieniu grup konwojowych z komend miejskich do wojewódzkich muszą to czasem robić policjanci z pionu kryminalnego czy dochodzeniowego. Odrywają się od swojej normalnej pracy i wożą pijaków zatrzymanych za wykroczenia -mówi Duda.

Do tego dochodzi jeszcze dostarczanie wezwań sądowych oraz dowożenie na badania psychiatryczne zatrzymanych.

Wciągu doby takich zleceń jest kilkaset.

-To wszystko frustruje policjantów. Uważają, że nie po to przychodzili do służby, aby być konwojentami na zlecenie sądów i prokuratur -mówią funkcjonariusze.

Ambitny plan może nie wypalić

Nic dziwnego, że karniści mają obawy, czy plany poprawy bezpieczeństwa w kraju będą wykonalne.

-Samo zaostrzanie polityki karnej to za mało, skoro policja nie będzie skutecznie walczyć z przestępczością. Inaczej mówiąc, jeżeli ta walka ma polegać tylko na zaostrzaniu kar, bez wzmocnienia kadrowego, większych nakładów na szkolenie dla policji, będzie to ruch pozorny, który niczego nie zmieni -powiedział "Rz" prof. Piotr Kruszyński.

- Na pewno nie zabraknie policjantów na ulicach - mówi Danuta Wołk-Karaczewska, rzecznik prasowy Komendy Głównej Policji. Dodaje, że do służby planowane jest przyjęcie w tym roku 7 tys. policjantów. Przypomina też, że do czerwca tego roku przyjęto o 618 osób więcej niż w analogicznym okresie 2006 r.

-Z naszych doświadczeń wynika, że najwięcej młodych ludzi decyduje o swoim życiu zawodowym po zakończeniu nauki i zwykle ten ruch kadrowy nasila się w drugiej połowie roku - mówi nadkomisarz.

Widać, że wracają

Optymistą jest też Janusz Kaczmarek, według którego sytuacja kadrowa i tak jest coraz lepsza.

- Co prawda dopiero od trzech miesięcy widać, że więcej osób przychodzi do policji m. in. ze straży miejskiej, jednak utrzymanie tej tendencji sprawi, iż wszystkie braki powinny zostać uzupełnione -mówi minister.

Zachętą do pracy w policji mają być nie tylko uproszczone zasady naboru, ale również wyższe zarobki. Stopniowy wzrost wynagrodzeń w najbliższych latach jest bowiem zagwarantowany w tzw. ustawie modernizacyjnej.

- Niezależnie od tego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji opracujemy koncepcje podwyżek na lata 2009 -2012 -mówi Kaczmarek.

TOMASZ PIETRYGA

1600 zł tyle średnio zarabiają policjanci prewencji (brutto)

Ruchy kadrowe w niektórych regionach w 2007 r.  

 ODEJŚCIA    PRZYJĘCIA   WAKATY   

W całym kraju* zatrudnionych jest 97 389 policjantów

 3342 1783 ok. 6500

Zachodniopomorskie**

 205 55 415

 
Podlaskie**

 161 59 264

 
Małopolskie**

 432 210 231

 
Łódzkie***

 155 160 316

 
*stan na 1 czerwca, **stan na 1 lipca, ***stan na 30 kwietnia  

źródło: rzeczposlita

powrót | lista