Rząd obiecuje, że zmieni system rolniczy i służb mundurowych. Z nieoficjalnych zapowiedzi wynika, że mają zostać zmodyfikowane zasady ubezpieczenia dla rozpoczynających służbę policjantów i żołnierzy oraz rolników z ponad 15-hektarowymi gospodarstwami. Jolanta Fedak, minister pracy, przyznaje: – Jeśli dotujemy wszystkie systemy emerytalne, to dotacje powinny być w tej samej wysokości.

Pomimo kosztów, jakie ponosi budżet, połowa Polaków badanych przez GfK Polonia na zlecenie „Rz” uważa, że powinny istnieć wyjątki w zasadach emerytalnych. Najwięcej osób uznało, że takie prawo powinni mieć górnicy i ludzie ciężko pracujący. Utrzymaliby też przywileje żołnierzom i policjantom. Tylko nieliczni zachowaliby je dla nauczycieli i sędziów oraz prokuratorów.

Tymczasem ekonomiści przekonują, że powinien istnieć jeden powszechny system emerytalny, a świadczenia powinny być liczone dla wszystkich w ten sam sposób. – Zasada jest prosta, podobna jak w oszczędzaniu: ile zgromadzisz, tyle będziesz miał – mówi Jan Rutkowski, ekonomista Banku Światowego w Polsce. Ale zdaje sobie sprawę, że zmian w specjalnych systemach emerytalnych nie można przeprowadzać gwałtownie. Dodatkowo, przyznaje, tak jak inni ekonomiści, że podobnie jak w innych krajach powinien istnieć odrębny system dla służb mundurowych.

Ale utrzymanie osobnego systemu dla służb mundurowych nie oznacza automatycznej zgody na to, by pracujący w nich wcześniej przechodzili na emeryturę. Teraz mogą to zrobić, bez względu na wiek, po 15 latach służby. – Należałoby się zastanowić, podobnie jak w przypadku emerytur pomostowych i pracy w warunkach szczególnych, kiedy ich predyspozycje psychofizyczne są w takim stanie, że powinni kończyć służbę – zastanawia się Agnieszka Chłoń-Domińczak, ekonomistka z SGH. Ale dodaje: – Drugą kwestią jest to, czy powinni automatycznie dostawać świadczenie, czy powinniśmy rozwijać system przekwalifikowań, tak by mogli pracować w cywilu.

Także jej zdaniem osobne systemy powinny być opłacane przez dodatkową składkę.

– Stworzenie odrębnych systemów dla prokuratorów i sędziów oraz dla górników oznaczałoby wyłom wobec zasady sprawiedliwości społecznej oraz równości – uważa Wojciech Nagel, ekspert BCC i wiceprzewodniczący rady nadzorczej ZUS. Ekonomiści podkreślają, że pracę sędziów, prokuratorów, a także inne zawody wykonywane w warunkach szczególnie trudnych czy uciążliwych trzeba dobrze wynagradzać, a nie rekompensować lepszymi warunkami przechodzenia na emeryturę.

– Jeszcze do połowy lat 90. sędziowie i prokuratorzy płacili składki tak jak pozostali pracownicy i podobnie obliczane były ich emerytury – przypomina Aleksandra Wiktorow, ekonomistka z Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową. A teraz przechodzą w stan spoczynku i zamiast emerytur dostają uposażenie. Świadczenia te są finansowane z budżetu.

Sędziowie czy prokuratorzy w stanie spoczynku dostają uposażenie w wysokości 75 proc. wynagrodzenia zasadniczego i dodatek za wysługę lat pobierane na ostatnio zajmowanym stanowisku.

„Rzeczpospolita” proponuje zmiany

- konieczne jest stworzenie jednego spójnego, powszechnego systemu emerytalnego, tak by osoby różnych zawodów mogły płynnie przechodzić z jednego segmentu działalności gospodarczej do drugiego, mając jedno konto;

- dopóki nie jest to możliwe, we wszystkich systemach powinny powstać indywidualne konta, tak by wiadomo było, ile zebrano na nich składek, nawet jeśli są to składki opłacane przez budżet;

- jeśli konieczne jest np. ze względów bezpieczeństwa publicznego zachowanie osobnych systemów dla służb mundurowych, to za funkcjonariuszy powinna być opłacana składka;

- jeśli np. górnicy mieliby zachować przywileje związane z obliczaniem świadczeń i wiekiem emerytalnym, to powinna być na nich opłacana dodatkowo składka;

- to, w jakim wieku mogą przechodzić na emeryturę funkcjonariusze służb mundurowych, powinno zależeć od sprawdzenia ich kondycji psychofizycznej, na podstawie takich badań należy wprowadzić wiek minimalny przechodzenia na emeryturę.

Janusz Śniadek - przewodniczący NSZZ „Solidarność”

Naszym zdaniem problem emerytur na szczególnych warunkach trzeba traktować kompleksowo. Potrzebna jest systematyczna dyskusja, pokazanie całego systemu i jego kosztów, a nie wyciąganie pojedynczych grup zawodowych i konfliktowanie ich między sobą. Tą drogą nigdzie nie zajdziemy.

Takiego kompleksowego podejścia domagaliśmy się podczas prac nad ustawą o świadczeniach pomostowych. Należało wtedy rozmawiać nie tylko o osobach mających uprawnienia do wcześniejszych emerytur z ZUS, ale też podjąć od razu kwestię np. emerytur dla policji czy straży pożarnej, a także rolników.

Najbardziej oburza mnie nazywanie przywilejami i niesprawiedliwością tego, że jedni mają inne uprawnienia od drugich. Musimy zdawać sobie sprawę, ze nie wszystkie zawody są równie obciążające, każdy ma swoją specyfikę. Przeciwstawianie z powodów politycznych jednych grup obywateli innym grupom ma na celu jedynie odwracanie uwagi opinii publicznej od o wiele ważniejszych bieżących problemów. Takim zastępczym tematem jest na przykład sprawa KRUS.

źródło: Rzeczpospolita