Szybsze i surowsze kary dla sprawców drobnych przestępstw

Sprawy drobnych kradzieży, oszustw czy też uszkodzenia mienia, jako szczególnie uciążliwe dla ludzi, wymagają szybkiego rozstrzygania. To właśnie nieuchronność i szybkość wymierzania kary i jej ekonomiczna dotkliwość daje poczucie sprawiedliwości. Takie gwarancje w przypadku czynów mniejszej wagi osiąga się w trybie postępowania w sprawach o wykroczenia. Propozycja podwyższenia progu kwotowego, rozgraniczającego czyny zabronione popełniane przeciwko mieniu na przestępstwo i wykroczenie, wydaje się naturalną konsekwencją nie tylko zmian społeczno-ekonomicznych w Polsce na przestrzeni kilkunastu minionych lat ale również zapotrzebowania społecznego oraz pragmatyki działania organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości.

SZYBKIE UKARANIE SPRAWCY

Wszyscy oczekujemy, że sprawy drobnych kradzieży, oszustw czy aktów wandalizmu, które są uznawane za szczególnie uciążliwe społecznie, będą bardzo szybko rozstrzygane. Z reguły szybko wymierzona kara i jej ekonomiczna dotkliwość daje poczucie sprawiedliwości. Zmiany, do których dąży Policja spowodują, że złodziej zatrzymany np. za kradzież, zostanie rozliczony w ciągu najwyżej kilku godzin, nie zaś miesięcy, czy nawet lat, jak to ma miejsce w postępowaniu przed sądem. Nie należy się przy tym obawiać, że organy nakładające na sprawców mandaty karne, będą to czynić bez jakiejkolwiek kontroli. W przypadku odmowy przyjęcia mandatu, gwarantem rzetelnego rozpatrzenia ich sprawy będzie przecież niezawisły sąd, który jednak - o czym warto pamiętać - ma prawo zasądzić grzywnę bardziej dotkliwą.

WYŻSZE MANDATY BARDZIEJ DOTKLIWE DLA SPRAWCÓW

Propozycja podniesienia progu kwotowego, rozgraniczającego wykroczenie i przestępstwo, wynika też ze zmian, jakie dokonały się w sytuacji społeczno-ekonomicznej w Polsce na przestrzeni ostatnich trzynastu lat. Z danych publikowanych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej wynika, że zarówno minimalne i przeciętne wynagrodzenie miesięczne wzrosły w tym czasie trzykrotnie. Wydaje się zatem, że proponowane podniesienie wartości granicznych z kwoty 250 złotych do kwoty 1000 złotych, dostosuje te wartości do sytuacji ekonomicznej społeczeństwa i aktualnej wartości pieniądza, pozwalając jednocześnie na stałość tych wartości w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej naszego kraju.

Za zmianami proponowanymi przez Policję, powinno iść też podniesienie kwot mandatów za wykroczenia związane z oszustwem czy kradzieżą nawet do 5000 zł. W powszechnej opinii wysoka kara grzywny spełnia swoje zadanie wychowawcze i prewencyjne.

BEZ UMORZENIA ZA NISKĄ SZKODLIWOŚĆ SPOŁECZNĄ CZYNU I KAR WARUNKOWO ZAWIESZONYCH

Sprawy drobnych kradzieży oceniane są jako przestępstwa „mniejszego kalibru”. Propozycja KGP spowoduje, że nie będzie sytuacji umarzania postępowania ze względu na znikomą szkodliwość społeczną takich czynów. Poprzez skuteczne nakładanie grzywien na sprawców „drobnych przestępstw” w postępowaniu mandatowym znacznie zmniejszy się też ilość spraw, w których podczas postępowania przed sądem orzekano dotychczas karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Sytuacja taka na pewno nie pogłębia społecznego poczucia sprawiedliwości i w pewnym sensie może powodować, że sprawca czuje się bezkarny.

SZYBSZE I TAŃSZE POSTĘPOWANIE W DROBNYCH SPRAWACH ODCIĄŻY PROKURATURĘ

Dzisiaj w sprawach o mniejszym ciężarze gatunkowym istnieje konieczność uruchomienia bardzo przecież kosztownej „machiny postępowania przygotowawczego”. Przesunięcie drobnych czynów z obszaru prawa karnego do obszaru prawa wykroczeń pozwoli w niektórych przypadkach, np. w niebudzących wątpliwości kradzieżach sklepowych, na wdrożenie szybkiej i odbiurokratyzowanej procedury mandatowej, co niejednokrotnie zakończy postępowanie na etapie Policji. Tym samym nie będzie konieczności angażowania w postępowanie sądu oraz prokuratura, które będą mogły skupić swój wysiłek na poważnych przestępstwach.

Nie bez znaczenia dla podatników będzie fakt wyeliminowania konieczności wytwarzania i przygotowania części dokumentacji i druków statystycznych, które są niezbędne w przypadku prowadzenia postępowania przygotowawczego, a nie są wymagane bądź nie występują w postępowaniach w sprawach o wykroczenia.

Błędem jest mówienie, że proponowane zmiany spowodują zaciemnienie statystyki liczby kradzieży w naszym kraju. Proponując to rozwiązanie KGP chciałaby wprowadzić do Krajowego Systemu Informacyjnego Policji rejestr wszystkich wykroczeń.

pb


S T A N O W I S  K 0

Zarządu Wojewódzkiego NSZZ Policjantów województwa wielkopolskiego dotyczące wniosku Prokuratora Generalnego do Ministra Sprawiedliwości o podniesienie granicznej wartości przedmiotu przestępstwa z 250 zł do 1000 zł.

Zarząd Wojewódzki po przeprowadzonej na posiedzeniu w dniu 8 października br. dyskusji uważa, że tego typu propozycja musi być rozpatrywana na gruncie zadań policji oraz jej obowiązków wobec społeczeństwa.

Zarząd Wojewódzki podziela pogląd, że wartość przedmiotu przestępstwa patrząc na sytuację ekonomiczną Polaków powinna ulec podwyższeniu, jednak nie do poziomu proponowanego przez Prokuratora Generalnego.

Skoro płaca minimalna w Polsce wynosi obecnie 1500 zł, to proponowana wartość stanowi ponad 60% wartości przestępstwa, co może być odebrane przez obywateli jako rozwiązanie niesprawiedliwe uderzające w osoby, których sytuacja materialna jest na granicy minimum socjalnego lub poniżej.

Przestępstwa o których mówi Prokurator Generalny tj. kradzież, oszustwo, wyłudzenie, niszczenie mienia, a także oszustwo komputerowe i nielegalne podłączenie się do urządzenia telekomunikacyjnego to czyny bardzo dokuczliwe dla wielu Polaków. Co do polityki sądów w tych sprawach też można mieć wątpliwości jeżeli jest tak, jak twierdzi Prokurator „sprawy często  umarza się ze względu na niską społeczną szkodliwość czynu”. 

Popieranie propozycji przez Komendanta Głównego Policji w pewnym sensie jest zrozumiałe również z tego powodu, że ograniczy to w znaczny sposób biurokrację oraz pozwoli w  sposób automatyczny na poprawienie danych statystycznych, co od szeregu lat Związek bezskutecznie podnosi informując o tym decydentów.  Z drugiej zaś strony zwiększy się zadania dla funkcjonariuszy pionu prewencji, którzy będą musieli przejąć dużą część zadań sędziego, prokuratora i pionu dochodzeniowego, co przy brakach kadrowych wydaje się bardzo ryzykowne.

Patrząc na funkcjonowanie policji, która  zawsze chwali się wykrywalnością przestępstw, bardzo często zapominając o wykroczeniach to tego typu pomysł musi budzić poważne zastrzeżenia.

Zaproponowane rozwiązanie zapewne będzie z korzyścią dla prokuratorów, natomiast ilość spraw prowadzonych przez policjantów znacznie się zwiększy bez dodatkowego wsparcia osobowego i technicznego.

Znacznie lepszym rozwiązaniem w ocenie Zarządu Wojewódzkiego jest uzupełnienie wakatów, podwyższenie uposażeń i wówczas znając zaangażowanie policjantów będą efekty w zakresie wykrywalności przestępstw i wykroczeń.

W przeciwnym wypadku już w nieodległym czasie jako Formacja sami damy argument politykom, gdy przestępczość spadnie „statystycznie”, aby zmniejszyć stany etatowe policji co już w historii miało miejsce.

Zarząd oczekuje rzetelnej debaty nad problemami z jakimi boryka się obecnie niedofinansowana policji, która po raz kolejny zostanie „zmuszona” do wykonywania jeszcze większej ilości zadań służbowych.

        Wiceprzewodniczący                             Przewodniczący

   ZW NSZZ Policjantów                        ZW NSZZ Policjantów

        woj. wielkopolskiego                           woj. wielkopolskiego

       /-/ st. asp. Dariusz ŻAK              /-/ podnsp. mgr Andrzej SZARY