Ukazał się projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie postępowania w sprawach oświadczeń o stanie majątkowym policjantów oraz trybu publikowania oświadczeń o stanie majątkowym osób pełniących funkcje organów Policji.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI
z dnia ______________ 2011 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie postępowania w sprawach oświadczeń o stanie majątkowym policjantów oraz trybu publikowania oświadczeń o stanie majątkowym osób pełniących funkcje organów Policji

Na podstawie art. 62 ust. 8 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:
§ 1. W rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 lipca 2007 r. w sprawie postępowania w sprawach oświadczeń o stanie majątkowym policjantów oraz
trybu publikowania oświadczeń o stanie majątkowym osób pełniących funkcje organów Policji (Dz. U. Nr 144, poz.1015) załącznik do rozporządzenia otrzymuje brzmienie określone w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Jerzy Miller

UZASADNIENIE

Projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 lipca 2007 r. w sprawie postępowania w sprawach oświadczeń o stanie majątkowym policjantów oraz trybu publikowania oświadczeń o stanie majątkowym osób pełniących funkcje organów Policji (Dz. U. Nr 144, poz. 1015) stanowi realizację upoważnienia zawartego w art. 62 ust 8 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277, z późn. zm.).
Przepis powyższy ministra właściwego do spraw wewnętrznych do określenia, w drodze rozporządzenia, trybu postępowania w sprawach oświadczeń o stanie majątkowym, sposobu analizy ich zgodności ze stanem faktycznym, a także wzoru oświadczenia o stanie majątkowym oraz trybu publikowania oświadczeń, o których mowa w art. 62 ust. 7 cyt. ustawy, z uwzględnieniem zakresu danych objętych oświadczeniem o stanie majątkowym.
Celem projektowanych zmian załącznika do rozporządzenia, który określa wzór formularza oświadczenia o stanie majątkowym, jest doprecyzowanie informacji, jakie należy zawrzeć w oświadczeniu, tak, aby wyeliminować wątpliwości, co do zakresu tych informacji. Na potrzebę takiej modyfikacji wskazywała Najwyższa Izba Kontroli w opublikowanej w styczniu 2006 r. „Informacji o wynikach kontroli składania oświadczeń majątkowych”.
Podobne wnioski wynikają z dotychczasowych doświadczeń Centralnego Biura Antykorupcyjnego w tym zakresie. Z dotychczasowej praktyki Centralnego Biura Antykorupcyjnego w zakresie kontroli oświadczeń o stanie majątkowym wynika,  że przyczyny błędnego wykazywania w oświadczeniach składników majątku przez osoby pełniące funkcje publiczne mogą mieć charakter zarówno obiektywny jak i subiektywny.
Kontrolowani wyjaśniając popełnione nieprawidłowości przeważnie powołują się na:
- niezamierzone pominięcie składnika majątku wynikające z niewiedzy o jego posiadaniu lub zapomnienia o jego posiadaniu,
- niejasną treść formularzy oświadczeń,
- brak instrukcji od pracodawców co do szczegółowego zakresu majątku, podlegającego wykazywaniu w oświadczeniach.
Wprowadzenie wzoru formularza oświadczenia o stanie majątkowym precyzującego sposób wypełniania oświadczeń majątkowych spowodowane jest potrzebą wprowadzenia jednolitych, przejrzystych i niebudzących wątpliwości interpretacyjnych zasad ich wypełniania, czego skutkiem będzie ograniczenie uznaniowości i uproszczenie wypełniania oświadczeń o stanie majątkowym.
Obowiązujący formularz oświadczenia o stanie majątkowym zawiera bardzo ogólną instrukcję jego wypełnienia, która ogranicza się do stwierdzenia „Niewłaściwe skreślić i uzupełnić, wpisując w poszczególnych punktach odpowiednie dane”. Projektowane rozporządzenie określa wzór formularza, który zawiera przy każdym punkcie oświadczenia szczegółowe instrukcje, jakiego rodzaju informacje należy wpisywać w poszczególnych punktach formularza.
Kolejnym celem proponowanych zmian jest wprowadzenie jednolitych zasad dotyczących treści wszystkich formularzy oświadczeń o stanie majątkowym, których wzory regulowane są rozporządzeniami, z jednoczesnym ujęciem w nich zróżnicowanych danych określonych obowiązującymi przepisami właściwych ustaw. Ujednolicenie tych zasad służy tworzeniu spójnego systemu przepisów prawnych określających wzory formularzy oświadczeń o stanie majątkowym.
Mając na uwadze powyższe uwarunkowania w projekcie wzoru oświadczenia majątkowego zaproponowano uściślenie opisu wskazanych ustawą kategorii wyznaczników stanu majątkowego przez:
- dokładne wskazanie okoliczności, w związku z którą obowiązana osoba składa oświadczenie. Praktyka wykazała, że kontrolowani składając oświadczenia wykazują majątek bez wskazania konkretnej daty, np. ślubowania czy też odwołania z pełnionej funkcji, co w efekcie wywołuje:
- wątpliwości co do wymaganego prawem stanu wykazywanego majątku, np. wysokości zgromadzonych środków pieniężnych czy ilości i wartości jednostek
uczestnictwa w instrumentach finansowych, wg stanu na dzień inny niż wymagany prawem,
- problemy w weryfikacji stanu faktycznego wykazywanego majątku, zwłaszcza w sytuacji gdy oświadczenie zostało złożone w dniu innym niż wymagany prawem.
- dokładny opis sposobu i zakresu wykazywanych nieruchomości.
Praktyka wykazała, że kontrolowanym sprawia trudności wykazywanie części składników majątku, np. lokalu użytkowego, nieruchomości gruntowej na której usytuowany jest dom, garażu lub innych tego rodzaju składników majątku. Zdarzają się również błędy w podawaniu tytułu prawnego do władania nieruchomością.
Dodatkowo wskazano wymagane cechy nieruchomości, tj. formę nabycia, podmiot zbywający, cenę nabycia z umowy przenoszącej własność, służące pełniejszej przejrzystości zgromadzonego majątku przez osobę pełniącą funkcje publiczne (zaniżona wartość nabytej nieruchomości może stanowić formę niedozwolonej korzyści majątkowej czy też uszczerbek w mieniu Skarbu Państwa czy jednostek samorządu terytorialnego).
- doprecyzowanie formy dochodów uzyskiwanych z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego lub z tytułu posiadania ziemi w ramach gospodarstwa rolnego. Po wstąpieniu do Unii Europejskiej właściciele gospodarstw rolnych są beneficjentami dotacji i dopłat unijnych, które mają istotny wpływ na stan majątku osoby składającej oświadczenie majątkowe. Środki z powyższych tytułów nie są wykazywane, co może rodzić nieuzasadnione podejrzenie uzyskiwania przez kontrolowanych środków z nieujawnionych źródeł przychodów.
- wyszczególnienie wykazywania zgromadzonych środków pieniężnych na rachunkach i lokatach bankowych, w gotowce, w funduszach inwestycyjnych, papierach wartościowych i ubezpieczeniach kapitałowych .
Odrębne wykazywanie posiadanych oszczędności w gotowce ma istotne znaczenie dla weryfikacji prawdziwości oświadczeń o stanie majątkowym. Osoby składające oświadczenia majątkowe, wyjaśniając podczas ich kontroli przyczynę rozbieżności
pomiędzy realną wysokością oszczędności, potwierdzoną na podstawie sald rachunków i lokat bankowych, a zapisami w oświadczeniach, często powołują się na niezamierzone pominięcie środków zgromadzonych w gotowce. Przedstawione okoliczności mogą służyć celowym nadużyciom ze strony osób pełniących funkcje publiczne, którym proponowany zapis może zapobiec.
Dodatkowo wyszczególnienie dodatkowych form gromadzenia środków pieniężnych w postaci inwestowania w funduszach inwestycyjnych i ubezpieczeniach kapitałowych nie pozostawi wątpliwości dla wypełniającego oświadczenie co do konieczności ich wykazywania.
- nową formę części oświadczeń dotyczącą źródeł dochodów osób pełniących funkcje publiczne i ich wysokości.
Dotychczasowa praktyka wskazuje na częste nieprawidłowości w tym zakresie.
Kontrolowani często powołują się na zbyt ogólny zapis formularza oświadczenia i niewiedzę co do konkretnych danych podlegających ujawnieniu.
Dodano również zapis zobowiązujący do ujawnienia łącznej kwoty dochodu uzyskanego przez małżonka osoby składającej oświadczenie majątkowe, z wyłączeniem jego danych osobowych i źródeł dochodu. Proponowana treść formularza odpowiada dyspozycji ustawowej nakazującej zawieranie w oświadczeniu również majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową. Zgodnie z art. 31 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. — Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59, z późn. zm.) do majątku wspólnego małżonków należą w szczególności pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków. Należy także zauważyć, że wysokość uzyskanych dochodów małżonków umożliwia porównawczą weryfikację prawdziwości oświadczeń w zakresie zmian w wykazywanym majątku bez potrzeby angażowania znacznych środków i blokowania mocy przerobowej organów odpowiedzialnych za analizę treści przedmiotowych oświadczeń. Organy takie, nie mając wiedzy o dochodach małżonka, często występują do CBA z informacją o nieprawidłowościach w ujawnianym majątku, wskazując np. na dochody osoby składającej oświadczenie majątkowe nieodpowiadające przyrostowi zgromadzonych środków pieniężnych. Wątpliwości takie w przeważającej części są wyjaśniane na etapie czynności analitycznych po uzyskaniu z urzędów skarbowych danych w zakresie wysokości dochodów małżonków, co czyni dalszą weryfikację bezprzedmiotową.
Zmiany powyższe, w zakresie wzoru formularza oświadczenia o stanie majątkowym określonego rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie postępowania w sprawach oświadczeń o stanie majątkowym policjantów oraz trybu
publikowania oświadczeń o stanie majątkowym osób pełniących funkcje organów Policji, dotyczą w szczególności:
- dodania na początku formularza krótkiego „pouczenia”,
- uzupełnienia danych osoby o numer PESEL, co ma na celu ułatwienie identyfikacji osoby,
- doprecyzowania formularza w zakresie określenia, czy posiadany majątek objęty jest małżeńską wspólnością majątkową, czy stanowi majątek odrębny,
- umieszczenia domów, mieszkań i innych nieruchomości w jednym punkcie (pkt I.1),
- doprecyzowania punktu dotyczącego zasobów pieniężnych (pkt I.3),informacji dotyczących uzyskanych w ubiegłym roku przychodów, które ujęto w jednym punkcie (pkt V) w formie tabelarycznej – zmiana dochodów na przychody zgodnie z wymogami art. 62 ust. 2 ustawy o Policji,
- dodania osobnego zapisu, zgodnie z którym osoba składająca oświadczenie majątkowe ma wykazywać łączną kwotę przychodu uzyskanego przez jego małżonka w roku ubiegłym. Powyższy zapis ma na celu wskazanie podstaw nabytego majątku małżonków objętego małżeńską wspólnością majątkową. Zgodnie z art. 31 § 2 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. nr 9, poz. 59 z późn. zm.), do majątku wspólnego należą pobrane wynagrodzenia za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków oraz dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków.
Wykazywany przychód małżonka ma związek z obowiązkiem składania oświadczeń o stanie majątkowym przez osoby pełniące funkcje publiczne wyłącznie przedmiotowy (dochody - wspólny majątek małżonków), a nie podmiotowy (małżonek nie składa oświadczeń).
Z uwagi na brak w projektowanym rozporządzeniu przepisów technicznych, nie podlega ono notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach dotyczących sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych.
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414) projekt rozporządzenia z chwilą przekazania do uzgodnień międzyresortowych zostanie umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej.
Regulacja nie jest objęta zakresem prawa Unii Europejskiej.

Tekst projektu rozporządzenia w sprawie oświadczeń majątkowych w Policji z załącznikami