Podsumowanie działań służb podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych po turnieju EURO 2012

Turniej finałowy Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej był największym przedsięwzięciem w historii wolnej Polski, w jakie zaangażowane były nasze służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo i porządek publiczny. Pięcioletni okres przygotowań podporządkowany został podstawowemu celowi, jakim było zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa uczestnikom turnieju: kibicom, drużynom i wszystkim osobom odwiedzającym Polskę. Dzisiaj możemy powiedzieć, że cel ten udało się osiągnąć – zarówno goście, jak i mieszkańcy, mogli czuć się w Polsce bezpiecznie.

Bezpieczne EURO 2012

W trakcie EURO 2012 na terenie naszego kraju było bezpiecznie. Dla przykładu, w porównaniu do analogicznego okresu z roku ubiegłego, liczba kradzieży spadła z 3597 do 2946, a kradzieży z włamaniem z 1288 do 852. Rozbojów odnotowano o 22% mniej, a uszkodzeń ciała o około 27%. Statystyki policyjne wykazały także wzrost bezpieczeństwa na drogach – wydarzyło się o 870 mniej wypadków, w których śmierć poniosło o 125 mniej osób, a rannych zostało 1020 osób mniej niż w takim samym okresie w 2011 roku.

Policja, Straż Graniczna, Państwowa Straż Pożarna i Biuro Ochrony Rządu dołożyły wszelkich starań, aby jak najlepiej przygotować się do turnieju EURO 2012. Dokonane inwestycje, zakupy, szkolenia, czy wdrażane procedury będą wykorzystywane przez polskie służby również po zakończeniu turnieju. Doświadczenia zdobyte w czasie mistrzostw będą wykorzystywane przez służby do zabezpieczenia innych imprez o charakterze masowym.

Policja

Przy zabezpieczeniu turnieju EURO 2012 zaangażowani byli funkcjonariusze komend wojewódzkich policji, w szczególności z Gdańska, Krakowa, Lublina, Poznania, Wrocławia, Rzeszowa oraz Komendy Stołecznej Policji. W zabezpieczaniu mistrzostw brały również udział służby podległe ministrowi obrony narodowej, w tym około 1 tys. 200 żołnierzy Żandarmerii Wojskowej.

Każdego dnia turnieju nad bezpieczeństwem kibiców i reprezentacji narodowych czuwało w Miastach Gospodarzach średnio 6 tys. policjantów. Podczas meczu Polska – Rosja oraz Rosja – Grecja liczba zaangażowanych sił w Warszawie wzrosła odpowiednio do 14 i 16 tys. funkcjonariuszy.

Łącznie we wszystkich dniach, w Warszawie, Gdańsku, Poznaniu, Wrocławiu, Krakowie, Lublinie i Rzeszowie, służbę bezpośrednio związaną z zabezpieczeniem imprezy pełniło 201 tysięcy 329 policjantów. W pracę związaną z zapewnieniem ładu i porządku publicznego podczas turnieju zaangażowani zostali także funkcjonariusze pozostałych komend wojewódzkich policji.

Oprócz tego, polskim policjantom pomagali także spottersi i zagraniczni funkcjonariusze policji z państw biorących udział w turnieju.

Liczba i skład zagranicznych funkcjonariuszy biorących udział w zabezpieczeniu turnieju:

• Grecja – 6 funkcjonariuszy,
• Czechy –13 funkcjonariuszy,
• Rosja – 10 funkcjonariuszy,
• Irlandia – 4 funkcjonariuszy,
• Chorwacja – 16 funkcjonariuszy,
• Włochy – 10 funkcjonariuszy,
• Hiszpania – 10 funkcjonariuszy,
• Niemcy – 12 funkcjonariuszy,
• Anglia – 6 funkcjonariuszy,
• Dania – 5 funkcjonariuszy,
• Ukraina – 2 oficerów łącznikowych,
• Holandia, Portugalia, Szwecja oraz Słowacja – po 1 oficerze łącznikowym.

Ponadto, w Policyjnym Centrum Dowodzenia pracowało również 3 przedstawicieli Interpolu oraz jeden przedstawiciel EUROPOL-u.

Współpraca międzynarodowa realizowana była w oparciu o zapisy Wspólnych Deklaracji (Memorandum of Understanding) w sprawie współpracy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa podczas turnieju EURO 2012, podpisanych pomiędzy Komendantem Głównym Policji, a przedstawicielami służb policyjnych: Ukrainy, Rosji, Włoch, Grecji, Chorwacji, Danii, Czech, Niemiec, Słowacji, Austrii, Portugalii, Hiszpanii, Anglii, Holandii oraz Szwecji. Natomiast z policjami Irlandii i Francji współpracowano na podstawie odrębnych dokumentów.

Działania polskiej policji były również wspierane przez zagraniczne siły policyjne. Na terenie Warszawy oraz Gdańska pracowało 8 funkcjonariuszy policji portugalskiej oraz 16 funkcjonariuszy policji niemieckiej. Łącznie działania polskiej policji wsparło 174 zagranicznych funkcjonariuszy policji, z czego w Policyjnym Centrum Dowodzenia pracowało 21 oficerów łącznikowych.

Na zaproszenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Ukrainy polscy policjanci wykonywali także zadania m.in. w Kijowie i we Lwowie:

• 2 polskich policjantów w Policyjnym Centrum Wymiany Informacji MSW Ukrainy,
• 5 polskich policjantów spottersów we Lwowie.

Podczas trwania EURO 2012, w związku z zakłócaniem porządku publicznego, policjanci zatrzymali 652 osoby, w tym 473 Polaków i 179 cudzoziemców; najwięcej Rosjan (100), Chorwatów (21) i Irlandczyków (19). Najczęściej do zatrzymań dochodziło w związku z czynami o charakterze chuligańskim. Najwięcej osób usłyszało zarzuty za udział w zbiegowisku (art. 254 kk), za naruszenie ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych oraz za naruszenia nietykalności cielesnej policjantów (art. 222 kk).

Bezpośrednio po meczu Polska-Rosja (12 czerwca) zatrzymano 192 chuliganów, w tym 164 Polaków i 28 cudzoziemców.

W Krajowym Systemie Informatycznym Policji umieszczono ponad 800 rekordów –danych osób ukaranych zakazem wstępu na imprezy masowe wydanym przez podmioty zagraniczne oraz blisko 5 tys. rekordów – danych osób mogących stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa i porządku publicznego w czasie UEFA EURO 2012.

27 czerwca Prezes Rady Ministrów wydał zarządzenie w sprawie wprowadzenia pierwszego stopnia alarmowego o możliwości wystąpienia zdarzenia o charakterze terrorystycznym. W konsekwencji podwyższona została gotowość wszystkich służb oraz administracji państwowej na terenie całego kraju. W działaniach tych policja została wsparta przez Żandarmerię Wojskową oraz Straż Graniczną.

Eskorty policyjne

W ramach operacji wykonywane były eskorty policyjne w związku z przejazdami drużyn piłkarskich, sędziów, delegatów, obserwatorów UEFA oraz innych osób na trasach. 3376 funkcjonariuszy zrealizowało łącznie 771 eskort, przejeżdżając 39.716 km.

Policjanci mieli także do dyspozycji 17 śmigłowców i samolot transportowy CASA. To właśnie drogą powietrzną przetransportowano z Polski na Ukrainę delegacje hiszpańskich, portugalskich i włoskich policjantów. W sumie wykonano 223 loty, których łączny czas wyniósł ponad 260 godzin.

Policyjne Centrum Dowodzenia w Legionowie

Głównym ośrodkiem koordynacji działań policyjnych w czasie turnieju było Policyjne Centrum Dowodzenia w Legionowe, w skład którego wchodziło Centrum Dowodzenia Operacją oraz Centrum Wymiany Informacji. W Policyjnym Centrum Dowodzenia przez całą dobę pracowało jednocześnie 95 funkcjonariuszy.

Pracownikami centrum byli policjanci z Centrum Szkolenia Policji w Legionowie, Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, Komendy Głównej Policji i komend wojewódzkich policji. Dodatkowo w centrum pracowało 23 oficerów łącznikowych, którzy wymieniali się informacjami z polskimi policjantami. Wśród nich byli także oficerowie łącznikowi z EUROPOL-u, INTERPOL-u oraz IMEST-u, czyli interpolowskiej grupy wsparcia imprez o charakterze masowym.

W Centrum Wymiany Informacji pracowali policjanci i przedstawiciele służb porządku publicznego z Grecji, Rosji, Czech, Hiszpanii, Włoch, Irlandii, Chorwacji, Anglii, Holandii, Danii, Niemiec, Portugalii, Szwecji, Słowenii, Węgier, Słowacji oraz Ukrainy.

101 funkcjonariuszy policji z innych państw współuczestniczyło w zabezpieczeniu kibiców z zagranicy. Natomiast 13 polskich policjantów odpowiadało za bezpieczeństwo tych reprezentacji, które przebywały na terenie Polski. Ci policjanci opiekowali się reprezentacjami w miejscu ich pobytu na terenie Polski.

W Policyjnym Centrum Dowodzenia pracowali także przedstawiciele służb, podmiotów i instytucji zaangażowanych w zapewnienie bezpieczeństwa UEFA EURO 2012, w tym m.in. Biura Ochrony Rządu, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Straży Ochrony Kolei, a także Ministerstwa Obrony Narodowej, Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej.

Policyjne Centrum Dowodzenia w Legionowie kierowało całą operacją zabezpieczenia. Centrum koordynowało i współdziałało z Komendą Stołeczną Policji, Komendami Wojewódzkimi we Wrocławiu, Poznaniu i Gdańsku – czyli miastami gospodarzami, a także z Krakowem, Lublinem i Rzeszowem – czyli tymi miastami, przez które przemieszczali się kibice wyjeżdżający na mecze na Ukrainę i stamtąd wracający.

Policyjne Centrum Dowodzenia zostało wybudowane nie tylko pod kątem EURO 2012 w Polsce. Będzie spełniało również funkcje szkoleniowe dla wszystkich funkcjonariuszy zajmujących się obsługą m.in. imprez masowych.

Straż Graniczna

W okresie trwania EURO 2012 granicę zewnętrzną przekroczyło około 2 mln osób. Porównując okres przed turniejem (pierwszy tydzień czerwca br.) był to wzrost o 10%. Na lotniskach największy ruch odnotowano w Poznaniu i Gdańsku, głównie za sprawą kibiców z Irlandii i Chorwacji.

Od 5 czerwca br. w czterech głównych przejściach na polsko-ukraińskiej granicy (w Dorohusku, Hrebennem, Korczowej i Medyce) służby graniczne i celne obu państw prowadziły wspólne odprawy w jednym miejscu po polskiej stronie. Ruch poprzez tzw. „zielone EURO korytarze”, przeznaczone dla kibiców i gości turnieju, odbywał się bez zakłóceń. W okresie zwiększonego ruchu uruchamiano dodatkowe stanowiska kontroli. Dla przykładu w Korczowej w okresie 9-10 czerwca (mecz we Lwowie między drużynami Niemiec i Portugalii) dokonywano kontroli granicznej osób wyjeżdżających, na 8 tzw. pasach EURO, podczas gdy standardowo odprawa odbywa się na 2-3 pasach.

Działania Straży Granicznej spotkały się z pozytywnym odbiorem podróżnych. Tzw. „kontrola w jednym miejscu” na granicy zewnętrznej z Ukrainą jest prowadzona przez służby polskie i ukraińskie do 4 lipca br.

Przypomnijmy, że na podstawie rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych w okresie od 4 czerwca do 1 lipca 2012 r. prowadzona była kontrola na granicy wewnętrznej strefy Schengen oraz wybranych połączeniach lotniczych i promowych (morskich). W tych działaniach Straż Graniczną wspierały policja, Żandarmeria Wojskowa, Inspekcja Transportu Drogowego oraz Państwowa Straż Pożarna. Działania te nie spowodowały utrudnień w ruchu drogowym ani opóźnień w ruchu kolejowym.

Od 4 czerwca br. skontrolowano blisko 29 tys. osób, z których 99% stanowili cudzoziemcy. W wyniku tych działań zatrzymano 14 cudzoziemców, a 22 odmówiono prawa wjazdu do Polski.

W działania Straży Granicznej zaangażowanych było także 95 przedstawicieli służb granicznych z krajów UE oraz 10 obserwatorów z państw trzecich – Chorwacji, Rosji i Ukrainy. Funkcjonariusze kontaktowali się ze swoimi jednostkami, pośredniczyli w wymianie informacji.

Państwowa Straż Pożarna

Państwowa Straż Pożarna wydawała decyzje dotyczące przekazywania do użytkowania obiektów związanych z organizacją turnieju. Działania w tym zakresie – od opiniowania projektów, poprzez konsultacje i kontrole w trakcie budowy, aż po ostateczne odbiory techniczne – dotyczyły w szczególności wszystkich stadionów, terminali lotniczych w Gdańsku, Poznaniu i we Wrocławiu oraz infrastruktury kolejowej (m.in. tunelu łączącego Okęcie z centrum Warszawy). Funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej przeprowadzili blisko 900 kontroli, w wyniku których prowadzone inwestycje spełniały wymagania ochrony przeciwpożarowej.

Zabezpieczeniem operacyjnym turnieju EURO 2012 przez krajowy system ratowniczo–gaśniczy zostały objęte m.in.:

• 4 stadiony – w miastach gospodarzach,
• 5 stref kibica – 4 w miastach gospodarzach oraz w Krakowie,
• 14 centrów pobytowych (w tym 1 dla sędziów) i treningowych na terenie 5 województw,
• 6 dworców kolejowych,
• 8 portów lotniczych – w tym 3 stanowiące lotniska zapasowe EURO.

W działania zabezpieczające zaangażowano ogółem około 14,5 tys. ratowników (w tym 1450 strażaków Ochotniczych Straży Pożarnych) oraz około 3300 pojazdów ratowniczych.

Biuro Ochrony Rządu

Funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu realizowali zadania z zakresu ochrony bezpośredniej, (zapewniając bezpieczeństwo ponad 100 osobom), ochrony obiektów i miejsc czasowego pobytu, sprawdzeń pirotechniczno-radiologicznych, transportu specjalnego. Sprawdzono blisko 50 tys. osób i 48 tys. sztuk bagażu. Pirotechnicy BOR przeprowadzili sprawdzenia ponad 1,6 tys. pojazdów i 86 pomieszczeń. Na Stadionie Narodowym w Warszawie funkcjonariusze kilkakrotnie dokonali sprawdzenia 8 800 m2 powierzchni (na 11 poziomach) oraz 2000 miejsc siedzących w strefie VIP.