W filmie Rolanda Emmericha rok 2012 przynosi prawdziwą apokalipsę: ciągłe trzęsienia ziemi, huragany i tsunami powodują niemalże zagładę naszej planety, a ocalenia dostępuje jedynie garstka wybrańców.

Rzeczywistość polityczna i związkowa minionego roku nie była aż tak dramatyczna, chociaż zwłaszcza rezultaty wyborów w NSZZ Policjantów dokonanych na początku grudnia okazały się dla części osób szokiem, z którego jeszcze nie zdołały się otrząsnąć.

Zacznijmy jednak od początku: styczeń 2012 roku przyniósł najpierw policjantom dobrą wiadomość, którą był bez wątpienia projekt rozporządzenia Rady Ministrów mówiący o zwiększeniu z 2,65 do 2,87 wskaźnika wielokrotności kwoty bazowej stanowiącej przeciętne uposażenie policjantów. Projekt, a następnie wydane w czerwcu rozporządzenie oznaczały dotrzymanie obietnicy premiera i podniesienie pensji każdego policjanta o 300 złotych (brutto) od lipca 2012 roku. Jako Związek podkreślaliśmy i podkreślamy, że owo 300 złotych to tylko częściowa rekompensata kosztów inflacji i kilkuletniego wcześniej zamrożenia płac.
Na pewno jednak jest to krok we właściwym kierunku. NSZZ Policjantów utożsamiał się z niezadowoleniem pozostałych związków zawodowych reprezentujących funkcjonariuszy służb mundurowych, którym początkowo nie gwarantowano podwyżek, toteż solidarnie uczestniczyliśmy w pikietach zorganizowanych przez Federację Związków Zawodowych Służb Mundurowych 12 stycznia w Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu i Gdańsku. Ich ostatecznym efektem stało się późniejsze uwzględnienie w podwyżkach od października 2012 roku także Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej.
Styczeń 2012 roku dostarczył jednak środowiskom służb mundurowych projekt kolejnego aktu prawnego, którego na pewno nie przyjęły z zadowoleniem: był to datowany 10 stycznia projekt zmiany ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy i żołnierzy, wprowadzający dla osób przyjętych do służby po 1 stycznia 2013 roku dwa równoczesne warunki uzyskania pierwszych uprawnień emerytalnych: 25 lat stażu służby i 55 lat życia. Według projektu zmienić miała się również podstawa wymiaru emerytury dla nowo przyjętych, którą miało stać się pierwotnie przeciętne uposażenie z trzech kolejnych lat wybranych przez żołnierza lub funkcjonariusza.
NSZZ Policjantów w opinii do projektu opowiedział się za tym, by warunkiem uzyskania pierwszych uprawnień emerytalnych w nowym systemie było wyłącznie 25 lat służby (bez limitu wieku) bądź też 25 lat służby i 50 lat życia jako dwa równoczesne warunki. Zaproponowaliśmy także pozostawienie uposażenia na ostatnio zajmowanym stanowisku jako podstawy wymiaru świadczenia emerytalnego. Przedstawiane w tej sprawie przez nasz Związek (a także pozostałe związki zawodowe służb mundurowych) argumenty trafiały jednak na dobrą sprawę w próżnię i 11 maja 2012 roku Sejm przyjął nowelizację ustawy emerytalnej, wprowadzając dodatkowo niekonsultowane ze związkami zawodowymi rozwiązanie, w myśl którego podstawą wymiaru emerytury w nowym systemie stało się przeciętne uposażenie z 10 kolejnych lat wybranych przez funkcjonariusza lub żołnierza. Dalsze działania w tej sprawie nie na wiele się zdały: warto jedynie wspomnieć o czerwcowym spotkaniu przedstawicieli FZZSM z Prezydentem RP, podczas którego Prezydent stwierdził, że będzie „gwarantem” systemu zaopatrzeniowego dla służb mundurowych, a przyjęty system emerytalny powinien być oceniany co drugi rok. Również w czerwcu Ministerstwo Spraw Wewnętrznych stwierdziło w oficjalnym piśmie, iż „w chwili obecnej w MSW nie toczą się prace mające na celu zmianę zasad emerytalnych funkcjonariuszy, którzy wstąpili do służby przed dniem 1 stycznia 2013 roku”.
Luty 2012 roku przyniósł między innymi podjęcie przez ZG NSZZ Policjantów uchwały na temat wystąpienia do Ministra Spraw Wewnętrznych o zmianę obowiązujących rozporządzeń w sprawie umundurowania policjantów, gdyż wcześniejsze nowelizacje tych aktów prawnych wydłużyły okres używalności umundurowania dla funkcjonariuszy służb kryminalnych i wspomagających, a także działaczy zwolnionych z obowiązku świadczenia służby. Ministerstwo odpowiedziało na wniosek ZG w kwietniu, stwierdzając: „Biorąc pod uwagę zgłoszone obecnie przez Związek propozycje, które sprowadzają się w praktyce do ujednolicenia wysokości równoważnika pieniężnego za umundurowanie dla funkcjonariuszy wszystkich rodzajów służb Policji informuję, że wprowadzenie takiego rozwiązania będzie powodowało skutki finansowe, które szacuje się na poziomie 1,4 mln zł w skali roku. Wobec powyższego ww. propozycje Związku nie znajdują uzasadnienia merytorycznego, a wprowadzenie postulowanych zmian wymagałoby znacznych nakładów finansowych z budżetu państwa.” No i tyle w tej materii.
Sprawa płatnych nadgodzin, poruszona już podczas pierwszego spotkania nowego Komendanta Głównego Policji z przedstawicielami władz ZG NSZZ Policjantów 2 lutego, miała swój ciąg dalszy i w tym kontekście warto wymienić inne pismo MSW z 6 marca, gdzie wiceminister Deskur pisze między innymi: „Dostrzegając wskazywany problem w zakresie przedmiotowej kwestii poruszonej przez NSZZ Policjantów i popierając stanowisko Związku odnośnie podjęcia prac legislacyjnych w kierunku wprowadzenia rekompensaty pieniężnej za ponadnormatywny czas służby policjantów, należy stwierdzić, że w obecnej sytuacji finansów publicznych mogą wystąpić ograniczenia w realizacji powyższego postulatu. Mogę zadeklarować zdecydowaną gotowość kierownictwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych do prowadzenia ze stroną związkową dialogu w przedstawionych wyżej kwestiach.” Trzeba natomiast przypomnieć, że NSZZ Policjantów zdecydowanie krytycznie odniósł się do pomysłu kierownictwa KGP, by środki na płatne nadgodziny dla policjantów pochodziły z likwidacji świadczenia za dojazd z miejscowości pobliskiej do miejsca pełnienia służby.
Okres od kwietnia do czerwca stał pod znakiem zbliżających się rozgrywek EURO 2012. Kwietniowe spotkanie przedstawicieli ZT NSZZ Policjantów OPP i SPPP z Komendantem Głównym Policji poświęcone było między innymi sprawie okresowego wzrostu dodatku służbowego ze środków z tytułu niepełnego zatrudnienia, modyfikacji zasad przyznawania dodatku terenowego i statusu policjantów w stanie tzw. gotowości operacyjnej. Ostatecznie w porozumieniu ze Związkiem udało się przyjąć zasady wynagradzania policjantów biorących udział w zabezpieczeniu EURO względnie satysfakcjonujące i możliwe do zrealizowania w ramach obowiązujących przepisów.
Z kolei czas letni nie okazał się bynajmniej letni jeśli chodzi o mające wówczas miejsce wydarzenia i temperaturę prowadzonych dyskusji. Podczas narady służbowej 20 lipca, tuż przed Świętem Policji Minister Spraw Wewnętrznych podziękował policjantom za dobrą pracę, ale równocześnie poinformował o przyjęciu założeń do projektu ustawy o zwolnieniach lekarskich dodając, że jest to "kolejny etap dostosowywania systemu uprawnień służb mundurowych do rzeczywistości". W opublikowanym wówczas na stronie internetowej ZG komentarzu pisaliśmy: „Wydaje się, że uprawnienia, z których korzystają służby mundurowe, takie jak odrębny system emerytalny czy zwolnienia lekarskie płatne w 100 %, przyczyniają się do ich lepszego funkcjonowania, o czym świadczą chociażby ostatnie oceny pracy Policji.

Skoro jest dobrze, to czy na pewno warto w to ingerować? Czy Ministerstwu Spraw Wewnętrznych opłaci się kolejna wojna  ze związkami zawodowymi?” Pytania te pozostały bez odpowiedzi, a właściwie uzyskały odpowiedź w postaci najpierw przyjęcia w październiku wspomnianych  założeń przez Komitet Stały Rady Ministrów, a następnie – już całkiem niedawno – opublikowania na stronie BIP MSW i przekazania do zaopiniowania przez związki zawodowe projektu ustawy w tej samej sprawie. Ostatnie na chwilę obecną stanowisko FZZSM na ten temat, datowane 4 października, przypomina po raz kolejny, iż proponowane zmiany ustaw pragmatycznych w zakresie obniżenia uposażenia za czas przebywania na L-4 do wysokości 80 % są nie do przyjęcia bez wprowadzenia kompleksowych rozwiązań obejmujących w szczególności wprowadzenie rekompensaty za nadgodziny, za służbę w porze nocnej, dni ustawowo wolne i święta, a także przyjęcia wzorem innych Policji europejskich okresu ochronnego, podczas którego uposażenie za czas choroby nie ulega obniżeniu.
Okres letni przyniósł także uchwałę ZG NSZZ Policjantów w sprawie wejścia w spór zbiorowy z Komendantem Głównym Policji, m.in. w sprawie sposobu wykorzystania środków finansowych z tytułu niepełnego zatrudnienia oraz zasad podwyższania policjantom dodatków służbowych i funkcyjnych. Spór ten, zmierzający chyba nieuchronnie ku końcowi, wynikł w dużej mierze z sytuacji finansowej Policji i potrzeby łatania dziur ze środków wakatowych. Podzielam tu jednak pogląd Przewodniczącego ZG, iż jest szansa na zawarcie porozumienia z Komendantem Głównym Policji i ostateczne rozstrzygnięcie kwestii spornych.
Kończąc już, nie mogę nie wspomnieć o sytuacji wewnętrznej w Związku, która stopniowo zaostrzała się od czasu zjazdu w Szczyrku w marcu, a swoje apogeum znalazła w drugiej połowie roku, zwłaszcza w okresie bezpośrednio poprzedzającym zjazd sprawozdawczo – wyborczy. Zawiązana w 2012 roku koalicja doprowadziła jednak do zmian personalnych i – jestem o tym przekonany – również systemowych, przede wszystkim jeśli chodzi o sposób działania i tryb podejmowania decyzji, a także poziom relacji międzyludzkich.

Co czeka nas w roku 2013? Przekonamy się o tym już niedługo…

Tomasz  Krzemieński