RPO: ITD nie może ścigać wykroczeń

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Głównego Inspektora Transportu Drogowego z wnioskiem o zobowiązanie podległych mu służb do zaprzestania działań związanych ze ściganiem wykroczenia polegającego na niewskazaniu przez właściciela lub posiadacza pojazdu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie.

W ocenie Rzecznika są to działania wykraczające poza kompetencje przyznane Inspekcji Transportu Drogowego przez ustawę Prawo o ruchu drogowym – 15 stycznia 2013 r.

Warszawa, 15 stycznia 2013 r.

RZECZPOSPOLITA POLSKA
Rzecznik Praw Obywatelskich
Irena LIPOWICZ
RPO-712996-II/12/MK/ST
00-090 Warszawa Tel. centr. 22 551 77 00
Al. Solidarności 77 Fax 22 827 64 53

Pan
Tomasz Połeć
Główny Inspektor Transportu
Drogowego


Szanowny Panie Ministrze,

Uprzejmie pragnę poinformować, iż w dniu 1 grudnia 2012 r. skierowałam wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości, w którym między innymi poruszyłam problem, jaki pojawia się na tle art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń i dotyczy uprawnień Inspekcji Transportu Drogowego do prowadzenia postępowania w sprawie o to wykroczenie. W omawianym wystąpieniu podkreśliłam, iż z art. 129g ust. 1 Prawa o ruchu drogowym wynika, że ujawnianie za pomocą stacjonarnych urządzeń rejestrujących zainstalowanych w pasie drogowym dróg publicznych naruszeń przepisów ruchu drogowego w postaci przekraczania dopuszczalnej prędkości i niezastosowania się do sygnałów świetlnych należy do Inspekcji Transportu Drogowego.

Wykonując te zadania na podstawie art. 129g ust. 2 pkt 2 Prawa o ruchu drogowym Inspekcja Transportu Drogowego w postępowaniach w sprawach o wykroczenia powyższe (a więc polegające na przekroczeniu dopuszczalnej prędkości i niezastosowanie się do sygnałów świetlnych) prowadzi czynności wyjaśniające, kieruje do sądu wnioski o ukaranie, oskarża przed sądem oraz wnosi środki odwoławcze - w trybie i zakresie określonych w k. p. s. w.
Powołana treść art. 129g ust. 2 pkt 2 Prawa o ruchu drogowym nie pozostawia - moim zdaniem wątpliwości - że uprawnienie Inspekcji Transportu Drogowego do prowadzenia czynności wyjaśniających, kierowania do sądu wniosków o ukaranie, oskarżania przed sądem obejmuje wyłącznie wykroczenia polegające na przekroczeniu dopuszczalnej prędkości lub na niestosowaniu się do sygnałów świetlnych. Nie obejmuje ono natomiast wykroczenia stypizowanego w art. 96 § 3 k. w. i polegającego na niewskazaniu przez właściciela lub posiadacza pojazdu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. W tym stanie rzeczy, w opisanym wystąpieniu do Ministra Sprawiedliwości podkreśliłam, że kompetencje organu władzy publicznej jakim jest Inspekcja Transportu Drogowego nie mogą być oparte na domniemaniu, lecz muszą wynikać z wyraźnego brzmienia przepisów prawa. Takiego przepisu w omawianym zakresie nie zawiera Prawo o ruchu drogowym, środki o charakterze represyjnym nie mogą zaś być stosowane bez podstawy prawnej.
W odpowiedzi na powyższe wystąpienie, Minister Sprawiedliwości w piśmie z dnia 24 grudnia 2012 r. (DPK-I-072-21/12/2) odniósł się do w/w problematyki i podzielił moje wątpliwości w tym zakresie wskazując, że na gruncie obowiązujących przepisów, w szczególności cytowanego w piśmie z dnia 1 grudnia 2012 r. przepisu art. 129g ust. 2 pkt 2 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, należy podzielić stanowisko, iż uprawnienie Inspekcji Transportu Drogowego do prowadzenia czynności wyjaśniających, kierowania do sądu wniosków o ukaranie i oskarżania przed sądem nie może być rozszerzane poza wykroczenia polegające na przekroczeniu dopuszczalnej prędkości i niezastosowanie się do sygnałów świetlnych. Przyznanie przez ustawodawcę uprawnień związanych ze ściganiem wykroczenia stypizowanego w przepisie art. 96 § 3 k.w. powinno być wyraźne, a nie dorozumiane (por. np. art. 7, 17, 18 k.p.w.).
W tym stanie rzeczy zwracam się z wnioskiem o zobowiązanie podległych Panu służb do zaprzestania działań związanych ze ściganiem wykroczenia stypizowanego w przepisie art. 96 § 3 k.w., jako nie mieszczących się w przyznanych Inspekcji Transportu Drogowego kompetencjach.

Łączę wyrazy szacunku
/-/ Irena Lipowicz

http://www.rpo.gov.pl/index.php?md=980&strona=20106&s=1#1358506020