TK: uprawnienia emerytalne funkcjonariuszy Służby Celnej K 39/13

3 marca 2015 r. o godz. 9:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna połączone wnioski: grupy posłów na Sejm RP, Związek Zawodowy Celnicy PL, Zrzeszenia Związków Zawodowych Służby Celnej Rzeczypospolitej Polskiej oraz Federacji Związków Zawodowych Służby Celnej dotyczące uprawnień emerytalnych funkcjonariuszy Służby Celnej.

Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
1) art. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin z art. 2, art. 32 ust. 1 i 2 oraz art. 67 ust. 1 w zw. z art. 2 konstytucji, w zakresie, w jakim wśród podmiotów uprawnionych do świadczeń emerytalnych na podstawie wyżej wymienionej ustawy pomija funkcjonariuszy Służby Celnej,
2) art. 18a ust. 1, 18b ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 11 maja 2012 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw z art. 2 i art. 32 ust. 1 i 2 konstytucji,

3) o zbadanie zgodności ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o Służbie Celnej, art. 1, art. 18a i art. 18b ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych w związku z załącznikiem nr 2 do ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych, z art. 2, art. 32 i art. 67 ust. 1 konstytucji.

W ocenie wnioskodawców określony przez ustawodawcę zakres działań i obowiązków funkcjonariuszy celnych jest bardzo szeroki. Status funkcjonariuszy Służby Celnej porównywany jest ze statusem funkcjonariuszy Straży Granicznej. Za ustanowieniem odrębnego systemu zaopatrzenia emerytalnego dla służb mundurowych przemawia specyfika stosunku służby i swoistość ponoszonego ryzyka. Służba Celna powszechnie jest uznawana za służbę mundurową. Mimo tego ustawodawca nie objął jej funkcjonariuszy odrębnym systemem emerytalno - rentowym właściwym dla innych służb mundurowych.

Zdaniem wnioskodawców funkcjonariuszom celnym należą się korzystniejsze zasady nabywania przez nich uprawnień emerytalno-rentowych. Pominięcie przez ustawodawcę funkcjonariuszy Służby Celnej, przy zaliczaniu   do   odrębnego   systemu   emerytalnego   właściwego   dla   służb mundurowych, narusza konstytucyjną zasadę równości i zakaz dyskryminacji, wyrażone w art. 32 ust. 1 i 2 konstytucji. Pominięcie w kwestionowanych przepisach funkcjonariuszy Służby Celnej narusza także - zdaniem wnioskodawców konstytucyjne zasady: ochrony zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz sprawiedliwości społecznej. Państwo, które w niczym nieuzasadniony sposób różnicuje, przez co dyskryminuje funkcjonariuszy Służby Celnej na tle funkcjonariuszy innych służb, nie budzi zaufania. Ponadto wnioskodawcy dowodzą że rażąco niesprawiedliwe wydaje się określenie wieku emerytalnego funkcjonariuszy Służby Celnej na 67 lat, w sytuacji, gdy funkcjonariusze innych służb mundurowych przechodzą na emeryturę wcześniej.

Zrzeszenie Związków Zawodowych Służby Celnej RP i Federacja Związków Zawodowych Służby Celnej wskazują ponadto że cała ustawa o Służbie Celnej stanowi akt normatywny, który - przy założeniu pozostania funkcjonariuszy celnych w powszechnym systemie emerytalnym - powinien zawierać normy prawne określające standardy szczególnej ochrony emerytalnej tych funkcjonariuszy, właściwe dla służb mundurowych i uzupełniające regulację ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Stopień realizacji przez państwo prawa do zabezpieczenia społecznego oraz jego forma nie powinny być zróżnicowane w ramach jednej grupy zawodowej. Słabsza ochrona emerytalna funkcjonariuszy celnych - w porównaniu do innych służb mundurowych - wynikająca z ich przynależności do powszechnego systemu zabezpieczenia społecznego  narusza zdaniem wnioskodawców art. 67 ust. 1 konstytucji. W polskim systemie prawnym funkcjonariusze służb mundurowych oraz pracownicy wykonujący inne zawody o szczególnym charakterze są - poza ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - objęci ochroną wynikającą z ustawy o emeryturach mundurowych lub ustawy o emeryturach pomostowych. W przypadku funkcjonariuszy celnych prawodawca nie skorzystał z żadnego z tych rozwiązań legislacyjnych, co zdaniem Zrzeszenia Związków Zawodowych Służby Celnej RP i Federacji Związków Zawodowych Służby Celnej jest sprzeczne z konstytucją.

Rozprawie będzie przewodniczyła sędzia TK Małgorzata Pyziak-Szafnicka, sprawozdawcą będzie prezes TK Andrzej Rzepliński.

http://trybunal.gov.pl/rozprawy/komunikaty-prasowe/komunikaty-przed/art/7441/