Wielka reforma policji 

Funkcjonariusze będą mieć większy arsenał   środków obezwładniających i częściej stosować podsłuchy. Wszystko po to, by skuteczniej walczyć z przestępczością i ochraniać Euro 2012

Obszerny projekt noweli ustawy policyjnej jest już gotowy (przygotowało go MSWiA). Kiedy stanie się prawem, komendantem głównym policji będzie mógł zostać jedynie doświadczony policjant – od podinspektora wzwyż – lub generał policji. Taki przepis dyskwalifikowałby już na wejściu np. byłego szefa policji Konrada Kornatowskiego, który był prokuratorem.

Więcej podsłuchów 

Po zmianach policja znacznie szerzej będzie stosować kontrolę operacyjną (np. podsłuchy i kontrolę korespondencji, faksów, e-maili itp.). Autorzy projektu uznali, że organy ścigania muszą nadążać za stale rozwijającą się przestępczością zorganizowaną, której wykrycie zwykłymi (jawnymi) metodami jest coraz trudniejsze.

MSWiA chce, żeby policyjną prowokację stosować w liczniejszej grupie przestępstw, np. w sprawach o toksyczne zanieczyszczenie środowiska. – Nie bez powodu włączono właśnie te. Na terenie kraju działają już całe gangi, które trudnią się przerzutem odpadów – mówi „Rz” Andrzej Przemyski, zastępca dyrektora Departamentu Bezpieczeństwa Publicznego w MSWiA.

Podobnie będzie przy ściganiu sutenerstwa i pedofilii czy przestępstw o charakterze ekonomicznym.

Łatwiej ma być także uzyskać zgodę na kontrolę operacyjną. Wprawdzie ostatnie słowo wciąż należeć będzie do sądu (tylko w wyjątkowo pilnych sytuacjach wystarczy zgoda komendanta głównego policji), ale już z wnioskiem do sądu będą się mogli zgłaszać także kierujący specjalistycznymi służbami policyjnymi (dziś tylko dyrektorzy CBŚ oraz Biura Spraw Wewnętrznych KGP).

W noweli mówi się też o funduszu operacyjnym policji i jego wykorzystywaniu. Pieniądze pójdą nie tylko na ochronę tajnych współpracowników, ale także na odszkodowania dla osób, które w związku z udzielaniem pomocy straciły zdrowie czy też majątek, i rodzin osób, które utraciły życie.

Czy jednak stałe poszerzanie katalogu przestępstw, w których można podsłuchiwać, nie jest zagrożeniem dla obywateli?

– I tak, i nie – odpowiada nam Zbigniew Rau, doradca wiceszefa MSWiA Adama Rapackiego. – Tak, bo narusza prawo obywatela do prywatności, odbiera poufność korespondencji i rozmowom telefonicznym; nie, bo decyduje o tym niezawisły sąd. Prawo obywatela do prywatności poświęca się więc w imię ścigania przestępczości. Krótko mówiąc: jedno dobro dla drugiego. Trzeba to jednak bardzo starannie wyważyć.

Ruchome komisariaty

Autorzy noweli chcą także dać możliwość tworzenia komisariatów specjalistycznych (których obszar działania przekracza jedno województwo). Przykład? Komisariaty autostradowe (przy zjazdach z dróg), rzeczne (działające wzdłuż rzeki) czy kolejowe (w miejscowości stacji początkowej lub końcowej). Ich właściwość jest dziś związana z konkretnym miejscem, teraz takie ograniczenia znikną.

Petardami w kibiców

Funkcjonariusze zostaną wyposażeni w większy arsenał środków przymusu bezpośredniego. Chodzi m.in. o użycie chemicznych i pirotechnicznych środków pozoracji pola walki (flary, petardy, świece dymne), a także środków przeznaczonych do pokonywania zamknięć budowlanych i innych przeszkód (środki wybuchowe).

– To krok w dobrym kierunku i większe możliwości działania – ocenia Antoni Duda, przewodniczący NSZZ Policjantów. Funkcjonariusze coraz częściej muszą błyskawicznie pokonywać różnego rodzaju zamknięcia i przeszkody. – Dziś często mamy związane ręce, moglibyśmy działać, a prawo na to nie pozwala – podsumowuje Duda.

– Takie środki powinny być w dyspozycji policji, ale należy je stosować rozsądnie – dodaje Zbigniew Rau.

Co to oznacza? Jeśli funkcjonariusze używają środków wybuchowych do wyważenia np. drzwi, to mają służyć tylko temu. Kiedy przesadzą z ilością, policja będzie się musiała liczyć z wypłaceniem odszkodowania.

Co się jeszcze zmieni?

- policjanci nie będą już kontrolować rodzaju użytego paliwa (zajmą się tym inne służby, np. Inspekcja Handlowa, Inspekcja Transportu Drogowego, Służba Celna oraz pracownicy i inspektorzy kontroli skarbowej,

- dla celów dowodowych będzie można wykorzystywać zapisy obrazu i dźwięku na tzw. nośnikach mobilnych (karty pamięci, płyty CD czy DVD), 

- oświadczenia majątkowe policjantów będą przechowywane pięć lat (dziś dziesięć lat), 

- przedawnienie karalności przewinień dyscyplinarnych ma wynosić dwa lata (dzisiejszy roczny termin jest niewystarczający),

- policja będzie doprowadzać skazanych do zakładów karnych,

- uprawnionym do udzielania informacji niejawnych oraz zwalniania od zachowania tajemnicy państwowej i służbowej będzie komendant główny policji.

źródło: Rzeczpospolita